असा होता हत्तीरोग
ही महिला फिलॅरिएसिस नावाच्या आजाराने ग्रासली होती. क्यूलेक्स या दूषित डासामुळे हत्तीरोगाचा प्रसार होतो. २२ ते ३८ डिग्री सेंटीग्रेड तापमान आणि ७० टक्के आर्द्रता ही क्युलेक्स डासांच्या वाढीसाठी पोषक असते. या डासांची उत्पत्ती घाण आणि प्रदुषित पाण्यात मोठ्या प्रमाणात होते. हे डास चावल्यामुळे हत्तीरोगाचा प्रसार होतो. क्यूलेक्स प्रकारचे डास बुचेरेरिया बॅनक्रॉप्टीया हत्तारोगाच्या परोपजीवी जंतूचा प्रसार करतात. या डासाने मनुष्याला चावा घेतल्यानंतर त्या ठिकाणी हत्तीरोगाचे जंतू शरीरात सोडतो. हा जंतू त्या ठिकाणाहून किंवा अन्य ठिकाणांहून त्वचेतून शरीरात प्रवेश करतो आणि लसीका संस्थेमध्ये जातो.
राज्यात आजही हत्तीरोगावर उपचार किंवा शस्त्रक्रिया सोपी नसताना अशा प्रकारची शस्त्रक्रिया पहिल्यांदाच गोकुळदास तेजपाल हॉस्पिटलमध्ये करण्यात आली आहे. हॉस्पिटलमधील प्लास्टिक सर्जरी विभागाचे डॉ. भरत सक्सेना आणि त्यांच्या टीमने ही यशस्वी शस्त्रक्रिया केली आहे.
