नवी दिल्ली: केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन काही तासांत 2022-23 या आर्थिक वर्षाचा केंद्रीय अर्थसंकल्प 2022 सादर करणार आहेत. निर्मला सीतारामन सलग चौथ्यांदा अर्थसंकल्प सादर करणार आहेत. लोकांना विशेषत: ज्येष्ठ नागरिक आणि सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांच्या या अर्थसंकल्पाकडून मोठ्या अपेक्षा आहेत. कोरोना विषाणूचा प्रादुर्भाव झाल्यानंतर आरोग्यावरील खर्च वाढलाय. दुसरीकडे मुदत ठेवींवरील व्याजदर कमी झालेत. यामुळे वृद्धांवर दुहेरी फटका बसला आहे. चलनवाढ लक्षात घेता त्यांनी गुंतवणुकीवरील परतावा आणखी कमी करण्याचे काम केलेय.
ज्येष्ठ नागरिक आणि पेन्शनधारकांना दिलासा देण्याची हीच योग्य वेळ आहे. त्यांना मूळ कर सूट मर्यादा 5 लाख रुपये करण्याच्या विचारात मोदी सरकार आहे. सध्या ही मर्यादा 3 लाख रुपये आहे. याचा अर्थ ज्येष्ठ नागरिकांना 3 लाख रुपयांपर्यंतच्या उत्पन्नावर कर भरावा लागणार नाही. ज्येष्ठ नागरिकांसाठी ही मर्यादा 5 लाख रुपयांनी वाढवली जाऊ शकते.
कलम 80TTB अंतर्गत ज्येष्ठ नागरिकांना 50,000 रुपयांपर्यंतच्या ठेवींवर (बचत बँक खाती, मुदत ठेवी, आवर्ती ठेवी) व्याजावरील करातून सूट देण्यात आली आहे. ही मर्यादा 1,00,000 रुपयांपर्यंत वाढवली जाऊ शकते. त्यामुळे ज्येष्ठ नागरिकांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
कलम 80DDB अंतर्गत दिलासा
वृद्धांना कोविडशी संबंधित हॉस्पिटलायझेशनशी संबंधित खर्चावर कलम 80DDB अंतर्गत 1 लाख रुपयांपर्यंतची करसवलत मिळू इच्छित आहे. सध्या या कलमांतर्गत केवळ विशिष्ट प्रकारच्या रोगांवर उपचार करण्यासाठी येणाऱ्या वैद्यकीय खर्चावर कर सवलत उपलब्ध आहे. यामध्ये अॅटॅक्सिया, डिमेंशिया, ऍफेसिया, डायस्टोनिया मस्क्युलोरम डिफॉर्मन्स, पार्किन्सन्स, मोटर न्यूरॉन डिसीज, किडनी फेल्युअर, कॅन्सर, एड्स आणि हेमेटोलॉजिकल डिसऑर्डर यांचा समावेश आहे. यामध्ये कोविडचा अंतर्भाव नाही.
बहुतेक वृद्ध त्यांच्या गुंतवणुकीतून मिळणाऱ्या व्याज उत्पन्नावर अवलंबून असतात. महागाईच्या वाढत्या दरानं अनेकांचं बजेट कोलमडलेलं आहे. डिसेंबर 2021 मध्ये किरकोळ चलनवाढीचा दर वार्षिक आधारावर 5.59 टक्क्यांवर पोहोचलाय. खाद्यपदार्थांच्या वाढीमुळे महागाईचीही झळ सर्वसामान्यांना बसत आहे. किरकोळ महागाई वाढल्याने गुंतवणुकीवरील परताव्याचे मूल्य कमी होते. वृद्धांसाठी ही परिस्थिती विशेषतः त्रासदायक आहे.
एफडीवरील व्याजदर कमी झाल्याने अडचणी वाढल्या
सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे मुदत ठेव (FD) व्याजदर अलीकडच्या काळात खाली आलेत. त्यावर 5 ते 6 टक्के व्याज मिळत आहे. इतर सुरक्षित गुंतवणूक पर्यायांमध्येही परतावा फारसा चांगला नसतो. पाच वर्षांच्या पोस्ट ऑफिस मुदत ठेवींवरील व्याजदर 6.7% आहे. किसान विकास पत्र हे 6.9 टक्के व्याज आहे. पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजनेवर वार्षिक परतावा 6.6% आहे. बहुतेक वृद्ध लोक फक्त सुरक्षित पर्यायांमध्ये पैसे गुंतवतात.
विशेष योजनांना जास्त व्याज लागते
यापैकी मोठ्या संख्येने ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS)आणि प्रधानमंत्री वय वंदना योजना यांसारख्या योजनांमध्ये एकरकमी गुंतवणूक करतात. तुमच्या गुंतवणुकीतून नियमित परतावा मिळवण्याचा हा एक चांगला मार्ग आहे. दोन्ही योजनांमध्ये 15 लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक करता येते. याचा अर्थ असा की, एकूण 30 लाख रुपये गुंतवता येऊ शकतात. 30 लाख रुपयांच्या या गुंतवणुकीने दरमहा 20,000 रुपयांपर्यंतचा परतावा दिलाय. अर्थसंकल्पात विशेष योजनांमध्ये एक टक्का अधिक व्याज देऊन सीतारामन वृद्धांना खूश करू शकतात. हा काळ केवळ वृद्धांसाठीच नाही, तर प्रत्येकासाठी कठीण काळ आहे. जीवनाच्या शेवटच्या टप्प्यात ज्येष्ठ नागरिकांकडे विशेष लक्ष देण्याची गरज आहे. 2022 च्या अर्थसंकल्पात अर्थमंत्री या ज्येष्ठ नागरिकांच्या इच्छा पूर्ण करतात की त्यांच्यासाठी काही वेगळी गिफ्ट त्यांच्या बॉक्समधून काढतात हे पाहणे बाकी आहे.
हेही वाचा : Union Budget 2022 : यंदाही बजेट असणार पेपरलेस; जाणून घ्या अर्थमंत्र्यांच्या भाषणाला केव्हा होणार सुरुवात
