सप्टेंबरच्या सुरुवातीपासून गाढ झोपेत असलेले प्रज्ञान रोव्हर आणि विक्रम लँडरचा चंद्राचा प्रवास संपत असल्याचे दिसत आहे. वास्तविक, चांद्रयान-3 लँडिंगनंतर दुसऱ्यांदा चंद्रावर रात्रीचा सामना करणार आहे. त्याच वेळी, चांद्रयान 3 च्या या दोन अती महत्त्वाच्या भागांना जागे करण्यासाठी भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था म्हणजेच इस्रोचे सर्व प्रयत्न आतापर्यंत अयशस्वी झाले आहेत. (Chandrayaan 3 Update Just a day to Pragyan and Vikram Tomorrow will be another night on the moon read the update)
2 सप्टेंबरला प्रज्ञान आणि विक्रम स्लीप मोडमध्ये गेले होते. वास्तविक चंद्रावरील एक दिवस पृथ्वीवरील 14 दिवसांच्या बरोबरीचा असतो. आता चंद्राच्या पृष्ठभागावर सूर्यप्रकाश पडल्यापासून इस्त्रो या दोन्ही रोव्हर प्रज्ञान आणि लँडर विक्रमला जागं करण्याचा प्रयत्न करत आहे, परंतु आतापर्यंत त्यात यश आलेले नाही. तथापि, अंतराळ संस्थेने आधीच स्पष्ट केले आहे की लँडर आणि रोव्हर पुन्हा काम करत नसले तरी मोहीम यशस्वी मानली जाईल.
आता आशा कमी
चांद्रयान-3 ज्या ठिकाणी उतरले त्या ठिकाणाला भारताने ‘शिवशक्ती पॉइंट’ असे नाव दिले. 30 सप्टेंबर रोजी या टप्प्यावर रात्र पुन्हा सुरू होऊ शकते अशी बातमी आहे. अशा स्थितीत पहिल्या रात्रीनंतर न जागलेल्या दुसऱ्या रात्रीला सामोरे जाण्याचे मोठे आव्हान प्रज्ञान आणि विक्रम यांच्यासमोर असेल. ही दिलासा देणारी बाब आहे की 23 ऑगस्टला लँडिंग केल्यानंतर चांद्रयानने पृथ्वीवर खूप महत्त्वाची माहिती आधीच पाठवली आहे.
आव्हाने का?
रात्री खूप थंडी पडते आणि चंद्रावर अंधार असतो, असे मानले जाते की चंद्रावर रात्री पारा -180 अंश सेल्सिअसपर्यंत पोहोचतो. आता विक्रम आणि प्रज्ञान यांना काम करण्यासाठी सौरऊर्जेची गरज आहे. विशेष म्हणजे विक्रम आणि प्रज्ञान यांना पृथ्वीवर परतण्यासाठी तयार करण्यात आलेलं नाही. रात्रीनंतर दोघेही पुन्हा कामाला लागले तर हा बोनस असेल, असे इस्रोने म्हटले होते.
इस्रोचा विश्वास होता की विक्रम आणि प्रज्ञान चंद्राच्या रात्रीचा सामना करू शकतात. एका मीडिया रिपोर्टनुसार, स्पेस एजन्सीच्या एका अधिकाऱ्याने सांगितले होते की, ‘जर हे दोघे ( प्रज्ञान आणि विक्रम) चंद्रावरील एका रात्रीचा सामना करू शकले तर ते आणखी अनेक रात्री टिकू शकते.’
(हेही वाचा: रेल्वे अपघातावेळी कर्मचारी मद्यधुंद अवस्थेत व्हिडीओ कॉलवर होता गुंग; मथुरा ट्रेन दुर्घटनेत मोठा खुलासा )
