सागर: मध्य प्रदेशात दलित आणि आदिवासींवरील अत्याचाराच्या घटनांमुळे भाजपची चिंता वाढली आहे. जवळपास दोन दशकांच्या प्रदीर्घ सत्ताकारणामुळे आधीच सत्ताविरोधी लाटेचा सामना करत असताना या घटनांमुळे पक्षाच्या अडचणीत वाढ होताना दिसत आहे. दलित-आदिवासी समाजावरील अत्याचाराच्या घटनांनी याआधीच राज्यभरात अनेक मुद्दे गाजले आहेत. मात्र निवडणुकीच्या दीड महिना अगोदरच सागर येथे एका दलित तरुणाची हत्या झाल्याची घटना समोर आली आहे. हे प्रकरण समोर आल्यानंतर भाजप सरकारचा ताण वाढला आहे. भोपाळपासून लखनौपर्यंतचे राजकारण तीव्र झाले आहे. उत्तर प्रदेशच्या माजी मुख्यमंत्री आणि बसपा प्रमुख मायावती यांनी या घटनेवर प्रतिक्रिया दिली आहे. त्याचवेळी प्रदेश काँग्रेस अध्यक्ष कमलनाथ आणि माजी मुख्यमंत्री दिग्विजय सिंह यांनीही याप्रकरणी शिवराज सरकारवर जोरदार हल्ला चढवला आहे. (Sagar incident in MP Increased bjp tension in 2018 the party lost power due to the loss of dalit vote bank 2023)
मध्य प्रदेशातील भाजप सरकारसाठी सर्वात चिंतेची बाब म्हणजे आदिवासी-दलितांची ही प्रकरणे विंध्य आणि बुंदेलखंड या विशेष प्रदेशातूनच समोर येत आहेत. निवडणुकीची आचारसंहिता लागू होण्यास अवघे 50 दिवस उरले असल्याने त्यामुळे पक्षापुढे नवी डोकेदुखी निर्माण झाली आहे. दलित अत्याचाराची ताजी घटना सागर जिल्ह्यातून समोर आली आहे. येथे एका दलित तरुणाला बेदम मारहाण करण्यात आली. तरुणाला आरोपींपासून वाचवण्यासाठी आलेल्या त्याच्या आईलाही विवस्त्र करून मारहाण करण्यात आली. वास्तविक, काही दिवसांपूर्वी आरोपीने मृताच्या बहिणीचा विनयभंग केला होता, ज्याचा गुन्हा दाखल करण्यात आला होता. ही घटना उघडकीस आल्यानंतर पोलिसांनी 9 कुख्यात गुंड अन्य चार आरोपींविरुद्ध खुनासह अन्य कलमांखाली गुन्हा दाखल केला आहे. पोलिसांनी मुख्य आरोपीसह 8 आरोपींना अटक केली आहे. आरोपींच्या घरावर बुलडोझर चालवावा, अशी मागणी मृतांच्या नातेवाईकांनी केली.
उज्जैन-इंदूरनंतर सागरमध्ये सर्वाधिक दलित
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते नुकतेच सागर जिल्ह्यातील संत रविदासांच्या भव्य स्मारकाचे भूमिपूजन करण्यात आले. सागर हा बुंदेलखंडचा केंद्रबिंदूही मानला जातो. बुंदेलखंडमध्ये एकूण 26 जागा आहेत. येथे दलित मतदारांची संख्या सर्वाधिक आहे. उज्जैन-इंदूर व्यतिरिक्त, सागर हा एकमेव जिल्हा आहे जिथे 5 लाखांहून अधिक दलित मतदार आहेत. दलितांवरील भेदभावाच्या बहुतांश बातम्या बुंदेलखंडमधूनच येतात. सत्तेत परतायचे आहे, हे भाजपला माहीत आहे, त्यामुळे दलित मतदार ठेवल्याशिवाय ते शक्य होणार नाही.
राज्यातील SC जागांवर पकड असलेल्या भाजपला 2018 च्या विधानसभा निवडणुकीत मोठा धक्का बसला. भाजपच्या कोअर व्होटबँकेला खिंडार पाडण्यात काँग्रेसला यश आले. 2013 च्या तुलनेत काँग्रेसच्या जागा वाढल्या. 14 वरून 17 पर्यंत वाढले. तर भाजपच्या 28 वरून 18 जागा कमी झाल्या आहेत. याच कारणामुळे 2018 मध्ये भाजप बहुमतासाठी कमी पडला.
(हेही वाचा: मुंबईतील ‘इंडिया’च्या बैठकीतून ‘भाजपा चलो जाव’चा नारा – नाना पटोले )
पीएम नरेंद्र मोदी, मल्लिकार्जून खर्गेंनीही सागर जिल्ह्यात रॅली काढली आहे. मध्य प्रदेशच्या राजकारणात विंध्य-महाकौशलसह बुंदेलखंड प्रदेशाला खूप महत्त्वाचे स्थान आहे. सागरमध्ये पीएम मोदींच्या रॅलीनंतर काँग्रेसचे अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खर्गेही प्रचारसभेसाठी पोहोचले. तत्पूर्वी, सपा प्रमुख अखिलेश यादवही रॅलीसाठी सागर येथे पोहोचले आहेत. या सर्व पक्षांचे लक्ष्य बुंदेलखंड प्रदेशातील विधानसभेच्या 29 जागा आहे. यामध्ये अनुसूचित जाती प्रवर्गातील 22 टक्के मतदारांचा महत्त्वाचा वाटा आहे. सागर, छतरपूर, दमोह, टिकमगड, निवारी आणि पन्ना हे जिल्हे बुंदेलखंड प्रदेशात येतात. या सहा जिल्ह्यांमध्ये विधानसभेच्या 26 जागा आहेत. दतियाच्या 3 जागांचा समावेश केला तर 29 जागा होतात. 2018 च्या विधानसभा निवडणुकीत, या 29 जागांपैकी भाजपला 19 जागा, काँग्रेसला 8 जागा आणि सपा-बसपाकडे 1-1 जागा आहेत. बुंदेलखंडमध्ये जातीयवादाचे प्रचंड वर्चस्व आहे. येथे 22 टक्के मतदार अनुसूचित जाती प्रवर्गातील आहेत. याशिवाय 18 टक्के सवर्ण, 26 टक्के ओबीसी आणि 34 टक्के इतर मतदार आहेत.
