नवी दिल्ली : भारतीय वंशाची अमेरिकन अंतराळवीर सुनीता विल्यम्स गेल्या वर्षी जूनपासून अंतराळात अडकली आहे. या महिन्यात सुनीता आणि विल्मोर बुच या पृथ्वीवर परतणार असल्याचे सांगण्यात येत आहे. दोघेही 19 मार्चला स्पेसएक्सच्या अंतराळयानातून पृथ्वीवर परतणार आहेत. पण, बराच काळ अंतराळात राहिल्यामुळे सुनीताच्या प्रकृतीबद्दल चिंता व्यक्त केली जात आहे. विल्यम्सचा खरा प्रवास पृथ्वीच्या गुरुत्वाकर्षणात परतल्यानंतर सुरू होईल, कारण तज्ञांचे म्हणणे आहे की तिच्या शरीराला तिने मागे सोडलेल्या गोष्टींचा दबाव आणि वजन सहन करणे कठीण होईल. त्याच वेळी, अंतराळ स्थानकात बराच वेळ घालवणाऱ्या अंतराळवीरांना कर्करोग आणि हृदयाशी संबंधित आजारांचा धोका असतो. अशा परिस्थितीत, सुनीता विल्यम्सच्या पुनरागमनापूर्वी लोकही तणावात आहेत. (Sunita Williams stuck space returning on earth people in tension cancer health related issues)
हेही वाचा : NEET UG 2025 : विद्यार्थ्यांनो लक्ष द्या, नीट यूजी फॉर्म भरण्याची शेवटची तारीख जवळ आली
गुरुत्वाकर्षणामुळे शरीरावर मोठ्या प्रमाणात बदल होतात. तज्ज्ञांनी म्हटले आहे की मानवी शरीरात अंतराळात लक्षणीय बदल होतात आणि परतीच्या प्रवासात शारीरिक आव्हाने निर्माण होतात. अवकाशात बराच वेळ घालवलेल्या सुनीता विल्यम्ससाठी, पुनर्समायोजन प्रक्रियेसाठी काळजीपूर्वक देखरेख आणि पुनर्वसन आवश्यक असणार असल्याचे त्यांनी सांगितले. तसेच, अधिक काळ स्पेस स्टेशनवर घालवल्यानंतर अंतराळवीरांमध्ये स्नायूंशी संबंधित समस्या निर्माण होतात. सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षणात शरीर टिकवून ठेवण्यासाठी स्नायूंना जास्त शक्ती वापरावी लागत नसल्याने ते कमकुवत होतात. हे विशेषतः पाय, पाठ आणि स्नायूंमध्ये लक्षात येते. याशिवाय, जास्त वेळ बसल्याने हाडांची घनता कमी होऊ शकते. तज्ञांच्या मते, विल्यम्सना हाडांची घनता कमी झाल्याचे निदान झाले आहे. सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षणाच्या दीर्घकाळ संपर्कात राहिल्याने हाडांची घनता कमी होते, ज्यामुळे फ्रॅक्चरचा धोका उद्भवतो.
सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षणात बराच वेळ घालवणाऱ्या अंतराळवीरांना हृदय तसेच रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्य समस्या देखील उद्भवू शकतात. हृदयावरचा कामाचा भार कमी होतो. रक्त पंप करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या कमी दाबामुळे सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षणात हृदय थोडेसे आकुंचन पावू शकते. यामुळे पृथ्वीवर परतताना बेशुद्ध पडणे, चक्कर येणे आणि रक्तदाब कमी होऊ शकतो. इतकेच नाही तर अंतराळवीरांना दृष्टी, शरीरात सूज येणे, द्रवपदार्थांचे पुनर्वितरण आणि गंभीरपणे कमकुवत रोगप्रतिकारक शक्तीशी संबंधित समस्यांचा सामना करावा लागू शकतो. अंतराळवीरांना अंतराळात किरणोत्सर्गाच्या वाढत्या संपर्कामुळे दीर्घकाळात कर्करोग आणि इतर आरोग्य समस्या होण्याचा धोका जास्त असतो.