वाणी संतांची

तैसें संकल्पोनि काढिलें । जयाचें मनचि चैतन्य जाहलें । तेणें एकदेशियें परी व्यापिलें । लोकत्रय ॥ त्याचप्रमाणे, ज्याचे मन संकल्पापासून काढल्यावर ब्रह्मरूपी मिळाले आहे, त्याचे...

  आणि सांख्यीं जें पाविजे । तेंचि योगीं गमिजे । म्हणौनि ऐक्य दोहींतें सहजें । इयापरी ॥ आणि ज्ञानयोगापासून जी प्राप्ती होते, तीच कर्मयोगापासूनही होते. म्हणून...

आतां गृहादिक आघवें । तें कांहीं नलगे त्यजावें । जें घेतें जाहलें स्वभावें । नि:संगु म्हणौनि ॥ अशा मनुष्याला घरदार वगैरे काहीएक सोडावे लागत नाही;...

तरी जाणां नेणां सकळां । हा कर्मयोगु कीर प्रांजळा । जैसी नाव स्त्रियां बाळां । तोयतरणी ॥ तथापि, नाव जशी बायकांना व मुलांना उदक तरून...

येणें अर्जुनाचेनि बोलें । देवो मनीं रिझले । मग होईल ऐकें म्हणितलें । संतोषोनियां ॥ याप्रमाणे अर्जुनाचे बोलणे ऐकल्यावर देव मनात फार प्रसन्न झाले आणि...

मागां सकळ कर्मांचा संन्यासु । तुम्हींचि निरोपला होता बहुवसु । तरी कर्मयोगीं केवीं अतिरसु । पोखीतसां पुढती? ॥ सर्व कर्माचा त्याग करावा, असे परोपरीने पूर्वी...

तरी स्पर्शें सर्वांग निववी । स्वादें जिव्हेतें नाचवी । तेवींचि कानांकरवीं । म्हणवीं बापु माझा ॥ तर त्या वार्‍याच्या स्पर्शाने जसे सर्व अंग गार होईल...

तो शांतुचि अभिनवेल । ते परियसा मर्‍हाटे बोल । जे समुद्राहूनि सखोल । अर्थभरित ॥ ज्या मराठी बोलापासून शांतरसच प्रगटेल व जो समुद्रापेक्षा गंभीर असून...

हृदयीं हाचि न समाये । बुद्धीतें गिंवसूनि ठाये । तेथ संशयात्मक होये । लोकत्रय ॥ हा अंतःकरणातच भरून राहतो असे नाही, तर हा बुद्धिलाही घेरून...

मग संशयीं जरी पडिला । तरी निभ्रांत जाणें नासला । तो ऐहिकपरत्रा मुकला । सुखासि गा ॥ अशा रीतीने जो संशयात पडला, त्याचा नि:संशय विनाश...

      ऐकें जया प्राणियाच्या ठायीं । इया ज्ञानाची आवडी नाहीं । तयाचें जियालें म्हणों काई । वरी मरण चांग ॥ हे पहा, ज्या मनुष्याचे ठिकाणी अशाप्रकारच्या...

मग म्हणतसे किरीटी । आतां चित्त देयीं इये गोठी । सांगेन ज्ञानाचिये भेटी । उपावो तुज ॥ आणि मग अर्जुनास म्हटले, हे किरीटी, ज्ञानप्रातीचा जो...

एथ ज्ञान हें उत्तम होये । आणिकही एक तैसें कें आहे । जैसें चैतन्य कां नोहे । दुसरें गा ॥ ज्याप्रमाणे चैतन्य दुसरे नाही, ते...

जरी कल्मषाचा आगरु । तूं भ्रांतीचा सागरु । व्यामोहाचा डोंगरु । होऊनी अससी ॥ तू पातकाचा अगर, भ्रांतीचा समुद्र अथवा भ्रमाचा पर्वत जरी असलास, तर्‍ही ज्ञानशक्तिचेनि...

जे ज्ञानाचा कुरुठा । तेथ सेवा हा दारवंठा । तो स्वाधीन करी सुभटा । वोळगोनी ॥ ते संत ज्ञानाचे घर असून सेवाधर्म हा त्या घराचा...