वाणी संतांची

निश्चळत्वाची भावना । जरी नव्हेचि देखै मना । तरी शांति केवीं अर्जुना । आपु होय ॥ अर्जुना, स्थिरपणाची भावना त्याच्या अंतःकरणात मुळीच उत्पन्न होत नसेल,...

ऐसा आपणचि केवळु । होऊनि असे निखळु । तयाची प्रज्ञा अचळु । निभ्रांत मानीं ॥ अशा प्रकारे जो आपण स्वतःच सर्वरूप होऊन राहतो, तो अचलप्रज्ञ...

म्हणौनि आइकें अर्जुना। जैसा विस्फुलिंग लागे इंधना। मग तो प्रौढ जालिया त्रिभुवना। पुरों शके|| म्हणून अर्जुना, ऐक इंधनाला ठिणगी लागून ती भडकली म्हणजे जशी त्रिभुवनालादेखील...

जेथ कामु उपजला । तेथ क्रोधु आधींचि आला । क्रोधीं असे ठेविला । संमोह जाणैं ॥ जेथे काम उत्पन्न झाला, तेथे त्यापूर्वी क्रोधही येतो व...

तिये संधी मन जाये । मग अभ्यासीं ठोठावलें ठाये । ऐसें बळिकटपण आहे । इंद्रियांचें ॥ अशा अडचणीत जर मन सापडले तर अभ्यास जागच्या जागी...

येरां इंद्रियां विषय तुटे । तैसा नियमूं न ये रस हटें । जें जीवन हें न घटे । येणेंविण ॥ इतर विषयाचे विषय कमी केले...

गोमटें कांहीं पावे । तरी संतोषें तेणें नाभिभवे । जो वोखटेनि नागवे । विषादासी ॥ काही चांगले प्राप्त झाले तरी त्याच्या आनंदाने ज्याला गर्व होत...

जो सर्वदा नित्यतृप्तु । अंत:करण भरितु । परी विषयामाजीं पतितु । जेणें संगें कीजे ॥ जो सर्वदा तृप्त असून ज्याचे अंत:करण आत्मज्ञानाने भरलेले आहे, पण...

तेथ अर्जुन म्हणे देवा । हाचि अभिप्रावो आघवा । मी पुसेन आतां सांगावा । कृपानिधी ॥ त्या वेळी अर्जुन म्हणाला, ‘श्रीकृष्णा, कृपानिधी, याचबद्दलचा खुलासा मी...

जे बुद्धियोगा योजिले । तेचि पारंगत जाहले । इहीं उभयबंधीं सांडिले । पापपुण्यीं ॥ ज्यांची बुद्धियोगाकडे प्रवृत्ती झाली, तेच पार पडतात; आणि पाप व पुण्य...

आचरतां सिद्धी गेलें । तरी काजाचि कीर आलें । परी ठेलियाही सगुण जहालें । ऐसेंचि मानीं ॥ कर्म करताना जर शेवटास गेले तर ते खरोखर...

कां उदकमय सकळ । जर्‍ही जाहलें असे महीतळ । तरी आपण घेपें केवळ । आर्तीचजोगें ॥ अथवा, सर्व पृथ्वी जरी जलमय झाली, तरी आपण आपल्या...