मुल्कराज आनंद हे इंग्रजीतील भारतीय लेखक होते, ज्यांना पारंपरिक भारतीय समाजातील गरीब वर्गाच्या जीवनाच्या चित्रणासाठी ओळखले जाते. इंडो-अँग्लियन फिक्शनच्या प्रवर्तकांपैकी एक. आर. के. नारायण, अहमद अली आणि राजा राव यांच्यासारखे आंतरराष्ट्रीय वाचक मिळविणारे ते इंग्रजीतील पहिले भारतीय लेखक होते. त्यांचा जन्म १२ डिसेंबर १९०५ रोजी पेशावर येथील हिंदू खत्री कुटुंबात झाला. त्यांनी खालसा कॉलेज, अमृतसर येथे शिक्षण घेतले. त्यांनी केंब्रिज युनिव्हर्सिटीमध्ये पीएच.डी. मिळवली.
अन्टचेबल (१९३५), कुली (१९३६), टू लीव्हज् अँड अ बड (१९३७) या त्यांच्या कादंबर्या विशेष प्रसिद्ध आहेत. त्यांच्या इतर उल्लेखनीय कादंबर्यांमध्ये द बिग हार्ट (१९४५), ‘सेव्हन समर्स ’(१९५१), ‘मॉर्निंग फेस’ (१९६८) यांचा समावेश होतो. त्यांनी कथालेखनही केले आहे (‘द बार्बर्स ट्रेड युनियन’, ‘द ट्रॅक्टर अँड द कॉम गॉडेस’, ‘रिफ्लेक्शन्स ऑन द गोल्डन बेड’, ‘द पॉवर ऑफ डार्कनेस’, ‘लाजवंती’ इ.). त्यांनी केलेल्या कलासमीक्षात्मक लेखनात पर्शिअन पेंटिंग (१९३८), हिंदू व्ह्यू ऑफ आर्ट यांसारख्या पुस्तकांचा समावेश होतो.
त्यांनी ‘टागोर प्रोफेसर ऑफ आर्ट अँड लिटरेचर’ म्हणून चंडीगड विद्यापीठात काम केले. काही काळ ते लंडनला ब्रिटिश ब्रॉडकास्टिंग कॉर्पोरेशनमध्येही (बी. बी. सी.) होते. साहित्य अकादमीचे ते सदस्य तसेच ललित कला अकादमीचे ते अध्यक्ष होते. त्यांना जागतिक शांतता परिषदेकडून आंतरराष्ट्रीय शांतता पुरस्कार, भारत सरकारकडून पद्मभूषण (१९६८) आणि लेव्हरहुल्मे फेलोशिप मिळाली होती. आनंद यांचे २८ सप्टेंबर २००४ रोजी निधन झाले.
