–आशिष निनगुरकर
२०१२ साली आलेल्या परेश रावल आणि अक्षय कुमार यांच्या ‘ओएमजी’ या चित्रपटाची ओळख ही धार्मिक बहिष्कारावर हल्ला करून बनवण्यात आली होती. सर्वत्र कटुता असूनही, चित्रपटाच्या कथेत दाखवलेले तर्क प्रेक्षकांना खूप आवडले. आजही हा सर्वकालीन लोकप्रिय चित्रपट आहे. अशा परिस्थितीत, पंकज त्रिपाठी आणि अक्षय कुमार यांच्या ‘ओएमजी २’ समोर सर्वात मोठे आव्हान होते की, हा चित्रपटदेखील सदाबहार लोकप्रियतेच्या कसोटीवर टिकेल का? हा प्रश्नदेखील निर्माण झाला, कारण प्रदर्शनापूर्वी सेंट्रल बोर्ड ऑफ फिल्म सर्टिफिकेशनने या चित्रपटाच्या अनेक दृश्यांवर प्रश्न उपस्थित केले आणि नंतर त्याला ए प्रमाणपत्र दिले. अशा स्थितीत खास मौलिकता आणि वृत्तीसाठी ओळखली जाणारी फ्रँचायझी दुसर्‍या भागात कितपत टिकवता येईल, हा प्रश्नही खूप महत्त्वाचा होता.
सरकारी नियमांनी बांधलेल्या सेन्सॉर बोर्डाची स्वतःची विडंबना आहे. संपूर्ण चित्रपट लैंगिक शिक्षणाचा पुरस्कार करतो आणि लैंगिक शिक्षणाचा शालेय अभ्यासक्रमात समावेश करण्यासाठी एक प्रकारची मोहीम चालवतो. चित्रपटाच्या कोर्टरूम ड्रामामध्ये, कांती शरण नेहमी आपल्या युक्तिवादात भर देतात की जर शाळेत लैंगिक शिक्षणाचा समावेश केला गेला असता, तर त्याचा मुलगा लैंगिक अत्याचार आणि दिशाभूल करणार्‍या प्रचाराचा बळी झाला नसता. साहजिकच अशा विषयाचा चित्रपट किशोर वर्गाला टार्गेट करतो, पण ए प्रमाणपत्र देऊन सेन्सॉर त्याच वर्गाला तो पाहण्यापासून वंचित ठेवते. अशा स्थितीत चित्रपटाचा उद्देशच थाटमाट आणि विडंबनाचा बळी ठरतो.
परेश रावल २०१२ च्या ओएमजीमध्ये कांजीलाल मेहताच्या भूमिकेत अद्वितीय होते, पण २०२३ च्या ओएमजी-२ मध्ये कांती शरण मुदगलच्या भूमिकेत पंकज त्रिपाठीनेही आपल्या जिवंतपणाने आणि साधेपणाने प्रेक्षकांचे मनोरंजन केले आहे. परेश रावल यांचे अंधश्रद्धेबद्दलचे बिनधास्त युक्तिवाद उत्कृष्ट होते, तर पंकज त्रिपाठी यांनी लैंगिक शिक्षणावर केलेले प्रतिवादही कमी प्रशंसनीय नव्हते. दुसरीकडे, शिवातून शिवाचा दूत बनलेला अक्षय कुमार भोलेनाथच्या रूपात कृष्णासारखा मनोरंजक आहे. विशेषतः तांडव किंवा कार ड्रायव्हिंगच्या दृश्यात अक्षय कुमारचा अभिनय प्रभावित झाला आहे. याशिवाय अभिनेत्री यामी गौतम ही वकील कामिनी माहेश्वरीच्या भूमिकेतही प्रभावी आहे.
अमित रायच्या दिग्दर्शनात खूप स्पष्टता आहे. तो एका स्पष्ट व्यक्तीप्रमाणे चित्रपट सादर करतो. त्याचा उद्देश चित्रीत करण्यात यशस्वी ठरला आहे. चित्रपटाची कथा, पटकथा आणि पात्रांना योग्य तो विस्तार मिळू दिला आहे. कुठेतरी कोणाचा प्रवाह थांबत नाही. डॉ. चंद्रप्रकाश द्विवेदी, अमित राय आणि राजवीर आहुजा यांनी चित्रपटाचे ठसठशीत संवाद लिहिले आहेत. थिएटरमध्ये हशा पिकतो आणि टाळ्याही वाजतात. डॉ. चंद्रप्रकाश द्विवेदी हेदेखील या चित्रपटाचे सर्जनशील निर्माते आहेत, अशा परिस्थितीत चित्रपटाच्या कथेचा सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक संदर्भ प्रकर्षाने समोर आला आहे.
चित्रपटाच्या गाण्यांनी आणि संगीताने आधीच धुमाकूळ घातला आहे, त्यामुळे त्याबद्दल काय बोलावे, पण एक मात्र नक्की की या चित्रपटाच्या कथेत लैंगिक शिक्षणाबाबत अनेक महत्त्वाच्या गोष्टी सांगितल्या गेल्या आहेत, ज्यांचा विचार करायला हवा. याबाबत शासन व यंत्रणेने जागरुक राहावे. प्रत्येक वर्गातील प्रेक्षकांनी हा चित्रपट पहावा. जगात सर्वप्रथम लैंगिक शिक्षणाची सुरुवात भारताच्या भूमीवर झाली, मग आज त्या विषयावर चर्चा का करावीशी वाटत नाही, असा प्रश्न या चित्रपटातून उपस्थित करण्यात आला आहे. इंग्रजांनी आपल्याकडून लैंगिकतेचे शास्त्र हिरावून घेतले, पण आज देशात इंग्रजी माध्यमातून शाळा चालवल्या जात असताना तेथील किशोरवयीन मुलांना लैंगिक शिक्षण का दिले जात नाही, असा प्रश्न या चित्रपटातून उपस्थित करण्यात आला आहे.
‘ओएमजी २’ या सिनेमाचं कथानक शिवभक्त कांती शरण मुदगल म्हणजे पंकज त्रिपाठीभोवती फिरणारं आहे. कांती यांच्या मुलाचा शाळेतील टॉयलेटमधला हस्तमैथुन करतानाचा व्हिडीओ सोशल मीडियावर व्हायरल होतो. त्यामुळे त्याला शाळेतूनही काढून टाकले जाते. कांती सुरुवातीला आपल्या लाडक्या लेकालाच दोष देतात. कांती यांची महादेवावर प्रचंड श्रद्धा असते. त्यामुळे सर्व गोष्टी ठिक व्हाव्यात यासाठी ते प्रार्थना करतात. दरम्यान, महादेवाच्या रूपात अक्षय कुमारची एन्ट्री होते आणि सिनेमाचं कथानक पुढे सरकतं. शिवाचा दूत बनलेला अक्षय कुमार कांतीला थांबवतो. त्यानंतर कांती शाळेविरुद्ध कोर्टात तक्रार दाखल करतो. शाळेने लैंगिक शिक्षणासंदर्भात योग्य पद्धतीने माहिती न दिल्याने त्यांच्या मुलाने हे पाऊल उचलले असं ते म्हणतात.
दरम्यान, त्यांच्या विरोधात यामी गौतम केस लढते. आता सिनेमात पुढे काय घडणार? खिलाडी कुमार कांतीला कशी मदत करणार हे जाणून घेण्यासाठी प्रेक्षकांना सिनेमाच पहावा लागेल. शिवाचा दूत म्हणून अक्षय कुमारने चांगलं काम केलं आहे. सिनेमात अक्षयची भूमिका छोटी असली तरी त्याने आपल्या भूमिकेला योग्य न्याय दिला आहे आणि हीच त्याच्या भूमिकेची खासियत आहे, तर दुसरीकडे दमदार अभिनेता म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या पंकज त्रिपाठीने कांती शरणच्या भूमिकेतदेखील शंभर टक्के दिले आहेत. यामी गौतमनेदेखील आपली भूमिका चोख निभावली आहे. पवन मल्होत्राने न्यायाधीशाची भूमिका उत्तम वठवली आहे. पंकज त्रिपाठी यांच्या पत्नी आणि मुलांची भूमिका साकारणार्‍या कलाकारांनीही चांगलं काम केलं आहे.
‘ओएमजी २’ हा सिनेमा खूपच विलक्षण आहे. पहिल्या फ्रेमपासूनच सिनेमा प्रेक्षकांना बांधून ठेवतो. सिनेमाची गती योग्य आहे. प्रेक्षकांचं मनोरंजन होत नाही असा एकही सीन सिनेमात नाही. एकीकडे हा सिनेमा प्रेक्षकांचं मनोरंजन करतो, तर दुसरीकडे समाजाने निर्माण केलेल्या चुकीच्या पद्धती प्रेक्षकांना दुखावतात. ‘ओएमजी २’ या सिनेमात ए सर्टिफिकेट देण्यात आले आहे, पण सिनेमा लैंगिक शिक्षणावर भाष्य करणारा आहे. त्यामुळे विद्यार्थ्यांनी हा सिनेमा पहायलाच हवा, असं वाटतं. अमित राय यांचे दिग्दर्शन खूप चांगले आहे. सिनेमासाठी त्यांनी घेतलेली मेहनत सिनेमा पाहताना दिसून येते. अमित राय यांनी या सिनेमाचं लेखन केलं आहे. या सिनेमाचं सर्वात मोठं वैशिष्ठ्य म्हणजे त्याचे लेखन आणि यासाठी लेखकाचं कौतुक करावे तेवढे कमीच आहे.‘ओएमजी २’ हा परिपूर्ण सिनेमा नसला तरी अलीकडच्या काळातील सर्वात उत्कृष्ट सिनेमांपैकी एक आहे. त्यामुळे हा सिनेमा पहायलाच हवा. हा सिनेमा तुम्हाला खूप काही शिकवून जाईल.
–(लेखक चित्रपट अभ्यासक आहेत.)
