प्रत्येक महिन्यात दोन एकादशी तिथी असतात. डिसेंबर महिन्यातही दोन एकादशीचे व्रत केले जाणार आहे. डिसेंबर महिन्यातील पहिली एकादशी म्हणजे मोक्षदा एकादशी. पंचांगानुसार ही एकादशी मार्गशीर्ष महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथीला येते.
सर्व एकादशींमध्ये मोक्षदा एकादशी ही सर्वात महत्त्वाची मानली जाते. याचे कारण म्हणजे या एकादशीच्या दिवशी महाभारताच्या रणांगणात भगवान श्रीकृष्णाने अर्जुनाला गीता उपदेश दिला होता. म्हणून, दरवर्षी मोक्षदा एकादशी आणि गीता जयंती (गीता जयंती 2024) हे सण एकाच दिवशी साजरे केले जातात. यावर्षी मोक्षदा एकादशीचे व्रत 11 डिसेंबर 2024 रोजी करण्यात येणार आहे.
वास्तविक, वर्षभरात येणाऱ्या सर्व एकादशी विशेष आहेत. परंतु सनातन धर्मात मोक्षदा एकादशीला विशेष महत्त्व देण्यात आले आहे. कारण या एकादशी व्रताच्या प्रभावाने कुटुंबात सुखसमृद्धी तर येतेच, पण पितरांनाही मोक्ष मिळतो.
मोक्षदा एकादशीचे व्रत पितरांच्या आत्म्याला शांती आणि कुटुंबातील सुख-समृद्धीसाठी लाभदायक मानले जाते. मोक्षदा एकादशीचे व्रत करणाऱ्या लोकांची सर्व पापे नष्ट होतात आणि मृत्यूनंतर त्यांना स्वर्गात स्थान मिळते, अशी मान्यता आहे.
मोक्षदा एकादशी व्रतकथा :
पौराणिक कथेनुसार, प्राचीन काळी वैखानस नावाचा राजा गोकुळावर राज्य करत असे. एका रात्री त्याला स्वप्न पडले की त्याच्या मृत्यूनंतर त्याचे वडील नरकातील यातना भोगत आहेत. वडिलांची अशी अवस्था पाहून राजाला फार वाईट वाटले. सकाळ होताच त्याने राजपुरोहिताला बोलावले आणि वडिलांना मुक्त करण्याचा मार्ग दाखवण्यास सांगितले.
यावर राजपुरोहित म्हणाले की, पर्वत नावाचा महात्माच हा प्रश्न सोडवू शकतो जो त्रिकालदर्शी आहे. हे ऐकून राजा पर्वत महात्मांच्या आश्रमात पोहोचला आणि वडिलांना मुक्त करण्याचा मार्ग विचारू लागला. यावर महात्माजींनी त्याला सांगितले की, त्याच्या वडिलांनी त्याच्या मागील जन्मी पाप केले होते, त्यामुळे त्याला नरक भोगावे लागले.
राजाने या पापातून मुक्त होण्याचा मार्ग महात्माजींना विचारला. यावर महात्मा म्हणाले की मार्गशीर्ष महिन्याच्या शुक्ल पक्षात येणाऱ्या मोक्षदा एकादशीला तुम्ही व्रत आणि उपासना योग्य प्रकारे करा. तुमच्या वडिलांना या एकादशीच्या प्रभावापासून मुक्ती मिळू शकते. महात्म्याच्या सांगण्याप्रमाणे राजाने मोक्षदा एकादशीला उपवास आणि पूजा केली. या व्रताच्या प्रभावामुळे राजाच्या वडिलांना मोक्ष प्राप्त झाला. याशिवाय राजाला वडिलांचाही आशीर्वाद मिळाला.
मोक्षदा एकादशी 2024 शुभमुहूर्त :
मोक्षदा एकादशी बुधवार, 11 डिसेंबर 2024 रोजी आहे. 11 डिसेंबर रोजी सकाळी 7.05 ते 9.09 या वेळेत उपवास सुरू होईल. रात्री 10.26 वाजता उपोषणाची सांगता तुम्ही करू शकता.
हेही वाचा : Vastu Tips : देवघरातील मूर्तीची उंची किती असावी?
Edited By – Tanvi Gundaye
