ठाणे शहरामधील दाटीवाटीने राहणाऱ्या झोपडपट्टीत क्षयरोग वाढत आहे. गतवर्षी ठाणे महापालिका हद्दीत क्षयरोगाचर ८०६० रुग्ण आढळून आले असून त्यामध्ये महिलांचे प्रमाण हे पुरुष रुग्णांपेक्षा दुपट्टीने जास्त आहे. तसेच ४ तृतीय पंथीय ही या आजाराने ग्रस्त असल्याचे समोर आले आहे. तसेच या चालू वर्षात म्हणजे चार महिन्यात २ हजार ५०० क्षयरोगाचे रुग्ण नव्याने आढळून आले आहेत. ठाण्यात क्षयरोगाने (टीबी) गंभीर स्वरूप धारण केले आहे. तर क्षयरोग नियंत्रण विभागाकडून नवीन क्षयरुग्णांची ओळख पटवण्याचे काम युद्धपातळीवर सुरू आहे. तसेच आढळून आलेल्या सर्वच रुग्णांवर उपचार सुरू आहे. ठाणे महानगरपालिकेचे क्षयरोग अधिकारी डॉ.प्रसाद पाटील म्हणाले की, केंद्र सरकारने २०२५ पर्यंत देश क्षयरोगमुक्त करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे. याअंतर्गत कोरोनाच्या काळात क्षयरुग्ण शोधण्याची मोहीम ठाण्याने सुरू ठेवली होती ती आताही सुरूच आहे. याशिवाय उपचार अर्धवट सोडणाऱ्या रुग्णांचा शोध घेण्याची मोहीमही सुरू करण्यात आली.
डॉ. प्रसाद पाटील यांच्या मते, जानेवारी २०२२ ते डिसेंबर २०२२ दरम्यान ८०६० रुग्ण आढळले. ज्यामध्ये XDR क्षयरोग रुग्णांची संख्या १२०० आहे आणि प्रतिसाद देणाऱ्यांची संख्या ६८६० आहे. क्षयरोग रुग्णांच्या उपचारासाठी सरकारकडून बीडीक्यू नावाची गोळी मिळत असल्याचे त्यांनी सांगितले. जे अधिक महाग आहे. त्याचा उपचार सहा महिने चालतो. या औषधाची किंमत प्रति रुग्ण सुमारे दहा लाख रुपये आहे. हा संपूर्ण खर्च महापालिकेच्या आरोग्य विभागाकडून केला जात असला तरी केंद्र आणि राज्य सरकारमार्फत केला जातो. खासगी लॅबमध्येही या रुग्णांची मोफत तपासणी केली जाते. केंद्र आणि राज्य सरकारकडूनही निधी दिला जातो. रोगप्रतिकारक शक्तीचा अभाव, कॉमोरबिडीटी, म्हातारपण, शस्त्रक्रिया केलेले रुग्ण, खराब आहार, योग्य झोप न लागणे यामुळे टीबीचा संसर्ग होऊ शकतो. नागरिकांनी योग्य निदान करून लक्षणे जाणवल्यानंतर औषध घेतल्यास रुग्ण बरा होतो. नागरिकांनी घाबरून जाऊ नये, असे आवाहन करून त्यांनी महापालिकेच्या आरोग्य केंद्रांना आणि कळव्यातील छत्रपती शिवाजी रुग्णालयात सुरू करण्यात आलेल्या क्षयरोग निदान केंद्रांना योग्य उपचारासाठी भेट देण्याचे आवाहन केले.
फुफ्फुसांवर सर्वात मोठा परिणाम हा एक संसर्गजन्य रोग आहे, जो क्षयरोगाच्या जीवाणूमुळे होतो. या आजाराचा सर्वाधिक परिणाम फुफ्फुसावर होतो. फुफ्फुसाशिवाय मेंदू, गर्भाशय, तोंड, यकृत, किडनी, घसा इत्यादी ठिकाणीही टीबी होऊ शकतो. आपण सांगूया की सर्वात सामान्य म्हणजे फुफ्फुसाचा टीबी, जो हवेद्वारे एका व्यक्तीपासून दुसऱ्या व्यक्तीमध्ये पसरतो. क्षयरोगाचा रुग्ण जेव्हा खोकतो आणि शिंकतो तेव्हा तोंडातून आणि नाकातून लहान थेंब बाहेर पडतात. फुफ्फुसाशिवाय, इतर कोणताही क्षयरोग एकापासून दुसऱ्यामध्ये पसरत नाही. क्षयरोग हा धोकादायक असतो कारण शरीराच्या ज्या भागात तो होतो, त्यावर योग्य उपचार न केल्यास तो निरुपयोगी होतो. त्यामुळे क्षयरोगाची शक्यता असल्यास त्याचा शोध घ्यावा.औद्योगीकरणामुळे या आजाराचा फैलाव अधिक झाला आहे. हा आजार हा संसर्गजन्य आजार असल्याचे डॉ.पाटील सांगितले. हा आजार रुग्णांच्या संपर्कात आल्यानंतर दुसऱ्या व्यक्तीलाही होऊ शकतो. मात्र भीती आणि अंधश्रद्धेमुळे रुग्णांना वेळेवर उपचार मिळत नाहीत. त्यामुळे हा आजार इतर लोकांमध्येही पसरतो. जिल्ह्यात क्षयरुग्णांचा शोध घेण्याची मोहीम सातत्याने सुरू आहे. वैद्यकीय अहवालानुसार वाढते औद्योगिकीकरण आणि वाहनांची वाढती संख्या आणि त्यातून निर्माण होणाऱ्या धुरामुळे होणारे वायू प्रदूषण यामुळे या आजाराचा प्रादुर्भाव वाढत आहे.
