मुलांचे संगोपन करताना त्यांना शिस्त कशी लावावी हा सर्वच पालकांपुढील प्रश्न. अनेकदा पालकांमधील शिस्तीबाबतीतील मतभेद मुलांच्या गैरवर्तुणीकीला कारणीभूत ठरतात. शिक्षणाद्वारे चांगली वागणूक अमलात आणणे म्हणजेच शिस्त होय. यासाठी शिक्षा कशाबद्दल व कोणत्या चुकीबद्दल व गैरवर्तणुकीबद्दल आहे, हे समजून देऊनच शिक्षा करावी.
शिस्त लावताना हे लक्षात ठेवा
प्रसंगी कौतुक, प्रसंगी शिक्षा करा : मुलांना परीक्षेत चांगले गुण मिळाले किंवा बक्षीस मिळाल्यास त्याची स्तुती करावी. त्यांना शाबासकी द्यावी म्हणजे त्याला आणखी चांगले वागण्यास प्रोत्साहन मिळेल. त्याच्या गैरवर्तणुकीबद्दल नाराजी व्यक्त करावी व जरूर तर शिक्षाही करावी.
मुलांना आज्ञा न करता, विनंती करा : ’पाणी आण’, असे न सांगता ’राजा मला एक ग्लास पाणी आणून देशील का ?’, अशी विनंती करावी.
घरातील सदस्यांमध्ये एकवाक्यता : मुलाला शिस्त लावण्यापूर्वी मुलाकडून नेमक्या कशा वागणुकीची अपेक्षा आहे, याचा विचार करून आपली भूमिका निश्चित करावी व दुमत होऊ देऊ नये.आई-वडिलांची व घरातील इतर मंडळींची एकवाक्यता मुलाला शिस्त लावण्याच्या कामी अत्यंत आवश्यक असते. शिक्षा केव्हा करावी यासंदर्भातील मतभेद आईवडिलांनी अगोदरच सोडवून ठेवावेत. मुलासमोर सोडवू नये.
चूक झाल्यास लगेच शिक्षा करावी : ’थांब संध्याकाळी बाबांना येऊ दे, मग बघते’ ही चुकीची शिक्षा आहे. त्यामुळे बाबा येईपर्यंत मुलगा शिक्षेच्या काळजीत रहातो. मुलाने केलेल्या चुकीच्या तुलनेशी शिक्षा मिळते-जुळते असावे.