नाशिक : शहरात दिवसेंदिवस एकटेपणा, प्रेमभंग, वाढत्या अपेक्षा, छळ व नैराश्यातून पुरुष व महिलांमध्ये गळफास व विष प्राशन करून आत्महत्या करण्याच्या घटनांत वाढ झाली आहे. वाढत्या आत्महत्येच्या घटनांमुळे कुटुंबीय व नातेवाईकांमध्ये चितेंचे वातावरण आहे. शहरात रविवारी (दि.१३) एकाच दिवशी दोन जणांनी जीवनयात्रा संपवली. याप्रकरणी सातपूर व गंगापूर पोलीस ठाण्यांत तक्रारी दाखल झाल्या आहेत. सखाराम भाऊराव दिवे (वय ४५, रा. वासळी, ता. जि. नाशिक) व सोनाली भरत बेंडकुळे (वय १८, रा. मोतीवाला कॉलेजजवळ, धृवनगर, नाशिक) यांनी आत्महत्या केल्या आहेत.
पहिल्या घटनेनुसार, विष पिवून युवकाने राहत्या घरी आत्महत्या केल्याची घटना उघडकीस आली आहे. आत्महत्या करण्यामागचे कारण समजू शकले नाही. याप्रकरणी सातपूर पोलीस ठाण्यात नोंद करण्यात आली आहे. सखाराम भाऊराव दिवे असे मृत्यू झालेल्याचे नाव आहे. पोलिसांनी दिलेल्या माहितीनुसार, सखाराम दिवे यांनी रविवारी (दि.१४) राहत्या घरी विष पिले. ही बाब त्यांच्या कुटुंबियांच्या लक्षात आली. त्यांना उपचारार्थ जिल्हा रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. वैद्यकीय अधिकार्‍यांनी तपासणी करत त्यांना मृत घोषित केले. पुढील तपास पोलीस नाईक भड करीत आहेत.
दुसर्‍या घटनेनुसार, सोनाली हिने राहत्या घरी विष पिवून आत्महत्या केली. ही बाब कुटुंबियांच्या लक्षात येताच तिला उपचारार्थ जिल्हा रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. वैद्यकीय अधिकार्‍यांनी तपासणी करत तिला मृत घोषित केले. याप्रकरणी गंगापूर पोलीस ठाण्यात नोंद करण्यात आली आहे.
आत्महत्येची कारणे
- प्रत्येक आत्महत्या दुःखद असते, पण प्रत्येक बाबतीत काही ना काही रहस्य लपलेले असते. प्रत्येक आत्महत्येमागे एक सामान्य कारण असते आणि ते म्हणजे मनात निराशेच्या खोल भावना.
- बऱ्याच वेळा लोकांना असे वाटते की, ते जीवन आणि परिस्थितींनी निर्माण केलेल्या आव्हानांना सामोरे जाऊ शकणार नाहीत किंवा त्या समस्यांवर उपाय शोधू शकणार नाहीत. या परिस्थितीमुळे घाबरलेले लोक तेव्हा आत्महत्या करणे हाच एकमेव उपाय असल्याचे मानतात, पण ती समस्या खरोखरच तात्पुरती असते.
- जीवन किती सुंदर आहे, ही गोष्ट त्या लोकांना भेटून समजू शकते ज्यांनी आत्महत्येचा प्रयत्न केला आणि ते वाचले. आत्महत्येच्या भावनेतून सावरल्यानंतर, ते संपूर्ण आयुष्य जगले आणि आत्महत्येच्या अंधाऱ्या मार्गाकडे ते पुन्हा वळले नाहीत.
आत्महत्येची लक्षणे
- नैराश्यात जात असलेल्या लोकांना आत्महत्येच्या मार्गावर जाण्याचा सर्वाधिक धोका असतो. कौटुंबिक तणाव, खराब संबंध किंवा ब्रेकअपमुळे भारतात आत्महत्या करणाऱ्यांची संख्या मोठी आहे.
- परंतु, अशा लोकांना हे समजले पाहिजे की समस्या ही त्यांच्या खराब नात्याची आहे, त्यांच्या स्वतःच्या जीवनाची नाही. म्हणून, राग आपले मौल्यवान आयुष्य संपवण्याकडे वळू नये.
- या व्यतिरिक्त, मानसिक विकारांचे बळी, अंमली पदार्थांचे व्यसन, दीर्घ आजार किंवा असह्य वेदनांनी ग्रस्त लोक, आत्महत्येचा कौटुंबिक इतिहास आणि ज्या लोकांनी आत्महत्येचा प्रयत्न केला आहे ते देखील सहजपणे आत्महत्येसारखे पाऊल उचलतात.
- अल्पवयीन किंवा पौगंडावस्थेतील आत्महत्या करण्यासाठी बहुतेक आवेगपूर्ण किंवा भावनिक भावना जबाबदार असतात.
- जर वरीलपैकी कोणत्याही लक्षणाने ग्रस्त असलेल्या व्यक्तीच्या मूडमध्ये अचानक मोठा बदल झाला किंवा त्याला अचानक धक्का बसला तर ती आत्महत्या करू शकते.
- आत्महत्या करण्याआधी, बहुतेक लोक इतरांवर ओझे बनण्याचे किंवा जीवन जगण्याच्या हेतू आणि उद्देशाबद्दल बोलू लागतात. कधीकधी स्वतःला गोंधळातून बाहेर न काढण्याची कमजोरी मानवासाठी घातक असते.
- जर आपण आकडेवारीबद्दल बोलायचे म्हटले तर 45 ते 54 वर्षांच्या वयात मानवांमध्ये सर्वाधिक आत्महत्या करण्याची इच्छा निर्माण होते. आत्महत्या करण्याच्या प्रयत्नात महिला पुरुषांच्या पुढे आहेत. पण आत्महत्या करण्याच्या यशात पुरुष महिलांपेक्षा पुढे आहेत.
आत्महत्या करण्याची इच्छा असलेल्यांशी कसे बोलावे?
आपल्या समाजात आत्महत्येबद्दल अनेक समज आणि अफवा आहेत. या भ्रमांपैकी एक असाही आहे की, ज्याला आत्महत्या करायची आहे, त्याच्यासमोर जर याबाबत बोलले गेले तर त्याची आत्महत्या करण्याची इच्छा आणखी वाढते. जर तुमच्या एखाद्या जवळच्या मित्राने किंवा कुटुंबातील सदस्याने आत्महत्या करण्याची इच्छा व्यक्त केली असेल तर विश्वास ठेवा की, त्याच्याशी बोलणे खूप महत्वाचे आहे. चर्चा करण्यासाठी ठोस गोष्टींच्या आधारावर त्याच्याशी बोलणे देखील एक शहाणपणाचा निर्णय आहे. या व्यतिरिक्त, थेरपिस्ट किंवा आत्महत्या प्रतिबंध हॉटलाइनशी बोला. भविष्यातही तो त्याच्याशी संपर्कात राहील या निर्धाराने संभाषण संपले पाहिजे.
आत्महत्या करणाऱ्या व्यक्तीशी संवाद साधताना खालील प्रश्न खूप मदत करू शकतात. जसे ?
- तुम्ही तुमच्या आव्हानांना कसे सामोरे जात आहात?
- आपण स्वतःला इजा करण्याचा विचार करत आहात?
- तुम्ही मरण्याचा विचार करत आहात का?
- आपण सुसाइड/आत्महत्या करण्याचा विचार करत आहात?
- तुम्ही तुमचे आयुष्य संपवण्याचा विचार करत आहात का?