मध्य रेल्वेचे महाव्यस्थापक संजीव मित्तल यांनी छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस, मुंबई येथे मंगळवारी ई-बोट ‘जिवाका’चे उद्घाटन केले. सर्व विभागांचे प्रधान विभाग प्रमुख व पाच विभागांचे विभागीय रेल्वे व्यवस्थापक यावेळी ऑनलाइन उपस्थित होते.
कोविड-१९ विरूद्ध सुरुवातीपासूनच मध्य रेल्वेच्या परळ कार्यशाळेने पुढाकार घेतला आहे. कोविड वॉरियर्सच्या वापरासाठी येथे मास्क, पीपीई कव्हरेल्स, सॅनिटायझर, ऑक्सिजन ट्रॉलीची निर्मिती व प्रदान केली आहे. तसेच रेल्वे डब्ब्यांना कोविड आयसोलेशन डब्ब्यांमध्ये रूपांतरित केले आहे. कोविड वॉरियर्सना चांगल्या सुविधा पुरविण्याच्या प्रयत्नात आणि संजीव मित्तल यांच्या नेतृत्वातून प्रेरणा घेऊन या कार्यशाळेने सध्याच्या कोव्हीड १९ साथीच्या वापरासाठी वैद्यकीय रोबोटची रचना व संकल्पना तयार केली आहे.
प्रधान मुख्य यांत्रिक इंजिनिअर ए.के. गुप्ता, मुख्य कार्यशाळा इंजिनिअर बी.एम. अग्रवाल, मुख्य कार्यशाळा व्यवस्थापक विवेक आचार्य यांनी परळ कार्यशाळेच्या टीमला यासाठी मौल्यवान मार्गदर्शन व माहिती दिली. हे कोविड-१९ रूग्णांना हाताळण्यासाठी डिझाइन केले आहे आणि कोविड रूग्णांशी आरोग्य सेवकांचा संपर्क कमी करेल. ‘जिवाका’, रिमोट-कंट्रोल रोव्हर रूग्णांच्या बेडवर जाण्यासाठी चिन्हांकित ओळींचे अनुसरण देखील करू शकतो. हे रक्तदाब मोजणे, ऑक्सिजन संपृक्तता पातळी, शरीराचे तापमान इत्यादीसारख्या रूग्णांची काळजी आणि देखरेखीशी संबंधित विविध क्रिया करण्यासाठी वर्च्युअल हेल्थकेअरचे कार्य करते.
‘जिवाका’ मध्ये रूग्णांचे द्वि-मार्ग संप्रेषण आणि व्हिडिओ कव्हरेज आहे. डॉक्टर रूग्णाशी बोलू शकतो आणि पडद्यावर रुग्ण पाहून व्हर्च्युअल तपासणी करु शकतो. ‘जिवाका’ मध्ये इनबिल्ट डिव्हाइस आहे जे रुग्णाच्या तपमान, रक्तदाब, हृदय गती आणि ऑक्सिजन पातळीचे परीक्षण करते. हे सर्व मापदंड त्यांच्या चेंबरमध्ये बसून डॉक्टरांद्वारे तपासले जाऊ शकतात. रुग्णाची व्हर्च्युअल तपासणी केल्यास डॉक्टर आणि पॅरामेडिक कर्मचार्‍यांच्या संपर्कात लक्षणीय घट होईल. “जिवाका”कडे औषधाची पेटी देखील आहे जी रुग्णाला नियमित औषधे देतात. एकदा पूर्ण तपासणी झाल्यावर आणि रुग्णाला औषध दिले गेले की, “जिवाका”ला पुन्हा निर्जंतुकीकरणासाठी त्याच्या डेकवर बोलावण्यात येईल आणि मग ते पुढच्या रुग्णासाठी आपोआप तयार होईल. ड्रोनस्टार्क आणि बीजीएन मेडटेक्स (इंडिया) प्रा.लि. यांच्या सहकार्याने परळ कार्यशाळा लिमिटेडने जीवाका या मेडी-बोटची संकल्पना आखली आणि डिझाइन केली.