आर्थिक संकटाचा सामना करत असलेल्या पाकिस्तानने विदेशी कर्जासाठी पाश्चिमात्य देशांना खूश करण्याचा प्रयत्न सुरू केला आहे. त्यासाठी पाकिस्तानने नवा डावपेच अवलंबला आहे. एका वर्षापूर्वीपर्यंत रशिया-युक्रेन युद्धात रशियाच्या पाठीशी उभ्या असलेल्या पाकिस्तानने अचानक आपली बाजू बदलली आहे. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, पाकिस्तान आता युक्रेनला युद्धासाठी रणगाडे देण्याचा विचार करत आहे. पाकिस्तान युक्रेनला 44 T-80UD मेन बॅटल टँक (MBT) पाठवू शकतो, असे सांगण्यात येत आहे. विशेष म्हणजे 1980 च्या दशकात पाकिस्तानने युक्रेनकडून हे रणगाडे विकत घेतले होते.
वास्तविक, पाकिस्तानची आर्थिक परिस्थिती अत्यंत बिकट आहे. महागाईने सर्वसामान्य नागरिक हैराण झाले आहेत. पाकिस्तानचे परकीय चलनही संपले आहे. अशा परिस्थितीत पाकिस्तानला तेल आणि इतर जीवनावश्यक वस्तू आयात करण्यातही अडचणी येत आहेत. सुरुवातीच्या काळात चीन, सौदी अरेबिया, संयुक्त अरब अमिराती या इस्लामिक देशांसमोर पाकिस्तानने हात पसरवत मदत मागितली होती. पण त्यांच्याकडून फार काही मदत करण्यात आली नाही. आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी अर्थात IMF नेही पाकिस्तानसमोर अनेक कठोर अटी ठेवल्या आहेत. अशा परिस्थितीत पाकिस्तान रोज वेगवेगळ्या मार्गाने आर्थिक संकटाचा सामना करत आहे.
पाकिस्तानवर ओढवलेल्या या संकटाचा फायदा पाश्चिमात्य देश घेत असल्याचे बोलले जात आहे. कारण पाकिस्तानच्या मदतीने युक्रेनला मदत केल्याने चीन आणि रशिया यांच्यातील युती कमकुवत होऊ शकेल. याशिवाय पाकिस्तानच्या माध्यमातून युक्रेनला युद्ध शस्त्रे सहज पुरवणेही शक्य आहे.
वर्षभरापूर्वी रशियाच्या पाठीशी उभा असलेला पाकिस्तान आता युक्रेनला युद्धात मदत करण्याचा विचार करत आहे. पाकिस्तानकडून युक्रेनला युद्ध रणगाड्यांशिवाय दारूगोळा आणि इतर संरक्षण सामग्रीही दिली जाणार असल्याचे सांगण्यात येत आहे. पाकिस्तानी लष्कराकडे 2 हजार 467 रणगाडे आहेत. युक्रेनशी पाकिस्तानचे संबंध अतिशय दृढ राहिले आहेत. दोन्ही देशांमध्ये लष्करी आणि औद्योगिक संबंध देखील आहेत.
पाकिस्तानने पूर्व युरोपीय देशाकडून 320 T-80UD रणगाडे खरेदी केले होते, ही सोव्हिएत T-80 ची अपग्रेड केलेली आवृत्ती आहे. पाकिस्तान आणि युक्रेनमधील करारामध्ये दारुगोळा आणि सुटे भागांसह T-80UD टाक्यांच्या देखरेखीसाठी एक संपूर्ण इकोसिस्टम समाविष्ट आहे. 1991 मध्ये तत्कालीन सोव्हिएत युनियनपासून वेगळे झाल्यापासून युक्रेनचे पाकिस्तानशी घनिष्ठ लष्करी संबंध आहेत. दोन्ही देशांनी 2020 पर्यंत सुमारे 1.6 अब्ज डॉलर्सचे संरक्षण करार झालेले आहेत, अशी माहिती समोर आली आहे.
दरम्यान, परराष्ट्र व्यवहार तज्ज्ञ डॉ. आदित्य पटेल यांनी याबाबत बोलताना सांगितले की, ‘पाश्चिमात्य देशांच्या आणि विशेषतः अमेरिकेच्या दबावापुढे पाकिस्तान लाचार झाला आहे. पाकिस्तानला कुठूनही मदत मिळण्याची अपेक्षा नाही. अशा परिस्थितीत केवळ पाश्चात्य देशच पाकिस्तानसाठी आशेचा किरण आहेत. युक्रेनला मदत करून पाकिस्तानला पाश्चिमात्य देशांकडून कर्ज मिळू शकते. त्याचबरोबर पाश्चिमात्य देशांनाही त्याचा फायदा होणार आहे. रशियाला पाठिंबा देणारा एक देश कमी होईल. याशिवाय कराची बंदरातूनही युक्रेनला युद्धासाठी सहज मदत पोहोचवता येऊ शकते.
हेही वाचा – अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांना अटक होण्याची शक्यता; वाचा काय आहे प्रकरण