बरेच लोक हे पूजेसाठी कापूर वापरतात. पण कापूर हा श्रद्धेव्यतिरिक्त आरोग्याच्या बाबतीतही बहुगुणी आहे. तसेच कापूर हा औषध म्हणून मोठ्या प्रमाणात वापरला जातो. भारतात कापूर प्रामुख्याने रासायनिक पद्धतीने बनवला जातो. नैसर्गिक कापूर पश्चिम बंगाल, उत्तराखंड, कर्नाटक, तामिळनाडू, केरळ आणि कर्नाटकमध्ये आढळतो. कापूर हा मेणासारखा पांढरा पदार्थ आहे, जो विशेष प्रकारच्या झाडांमध्ये आढळतो. हे ज्वलनशील असून त्याला तीव्र वास येतो.
कापूराचे तीन प्रकार पुढीलप्रणामे आहेत.
- दालचिनीमम कापूर प्रजातीच्या झाडांपासून आढळणाऱ्या कापूरला जपानी कापूर म्हणतात.
- ड्रोबलॅनोप्स सुगंधी प्रजातीपासून मिळणाऱ्या कापूरला भीमसेनी कपूर म्हणतात.
- कुकरोंडा जातीच्या झाडांच्या कापूरला पत्री कपूर म्हणतात.
कापूराचे शरीरासाठीचे बहुगुणी फायदे पुढीलप्रमाणे आहेत.
1. अँटीऑक्सिडंट गुणधर्म तसेच मधुमेह आणि हृदयरोगावर आराम
नॅशनल तैवान युनिव्हर्सिटीने एनसीबीआयच्या वेबसाइटवर प्रकाशित केलेल्या संशोधनानुसार, सिनामॉम ओस्मोफ्लियम कनेह नावाच्या झाडात कापूर आढळतो. संशोधनात असेही नमूद केले आहे की या कापूरमध्ये अँटीऑक्सिडेंट गुणधर्म आहेत, जे शरीराला फ्री रॅडिकल्सशी लढण्याची क्षमता देतात. फ्री रॅडिकल्समुळे ऑक्सिडेटिव्ह ताण येतो, ज्यामुळे पेशींचे नुकसान होण्याबरोबरच अल्झायमर, हृदय आणि मधुमेह यासारखे गंभीर आजार होतात.
2. अँटीसेप्टिक गुणधर्म आणि जखमेची झीज होण्यापासून रोखतात
कापूरमध्ये अँटीसेप्टिक बॅक्टेरिया आणि सूक्ष्म जीवांपासून संरक्षण करते. अँटीबॅक्टेरियल आणि अँटी-मायक्रोबियल प्रभाव असलेल्या गोष्टी अँटीसेप्टिक प्रभावाने समृद्ध मानल्या जातात. त्यामुळे शरीरावर असलेल्या सौम्य जखमा सडण्यापासून वाचवण्यासाठी फायदेशीर ठरते.
3. गॅस्ट्रिकपासून सुटका आणि हायपर अॅसिडिटीपासून आराम
पोटाची समस्या असल्यास कापूरचा वापर करावा. तसेच या समस्येपासून आराम मिळवण्यासाठी कापूर तेलाचा वापर केला जातो. ज्यामुळे हायपर अॅसिडिटीम पोटात गॅसची समस्या उद्भवते. कापूरमध्ये क्षारीय गुणधर्म असतात, ज्यामुळे आम्लाचा प्रभाव कमी होतो. यामुळे गॅस्ट्रिकच्या समस्येमध्ये कापूर तेलाचा वापर फायदेशीर ठरतो.
4. वेदनाशामक जळजळ आणि पेटके दूर करा
खोबरेल तेलात कापूर मिसळून लावल्यास स्नायूदुखणे आणि पेटके यापासून आराम मिळतो. तसेच पायाची जळजळ देखील कमी होते. कापूरमध्ये वेदना कमी करणारे गुणधर्म असतात. यामुळे त्वचेची जळजळ कमी होते.
5.डोकेदुखीत आराम डोक्यावर लावा कपूर
कापूरच्या फायद्यांमुळे डोकेदुखीपासून आराम मिळतो. तसेच बडीशेप, लवंग, कापूर,अर्जुनाची साल आणि पांढरे चंदन सम प्रमाणात बारीक करून घ्या. आणि हे डोक्याला लावल्याने डोकेदुखी लवकर बरी होते.
6. ‘डॉक्टर ऑफ आयज’
वडाच्या दुधात कापूर पावडर बारीक करून डोळ्यात काजलाप्रमाणे लावल्यास डोळ्यांशी संबंधित आजारांमध्ये फायदा होतो.
7. फोड आणि पिंपल्स होतात दूर
कापूरचा उपयोग फोड आणि पिंपल्स बरे करण्यासाठी देखील केला जातो. यात असलेले अँटी-बॅक्टेरियल गुणधर्म फोड आणि पिंपल्सची वाढ रोखतात तसेच ते लवकर बरे करण्यास मदत करतात.
8. कोंडा आणि केस गळती कमी होते
खोबरेल तेल आणि कापूर केसांमधील कोंडा आणि केसगळती रोखण्यासाठी प्रभावी आहेत. कापूरमध्ये अँटी फंगल गुणधर्म असतात.
9. मूळव्याधाच्या दुखण्यापासून आराम
मूळव्याधाच्या उपचारात कापूरचा वापर केला जातो. त्यातील दुखण्यापासून आराम मिळण्यासाठी खोबरेल तेलात कापूर मिसळून लावल्याने वेदना आणि सूज कमी होते. त्यासोबतच चिडचिड आणि अस्वस्थता होत असल्यास आराम मिळतो.
हेही वाचा :
आजीच्या बटव्यातील हे आहेत सात आजारांवरील सात उपचार