नवी दिल्ली: जग 2024 मध्ये पहिले सूर्यग्रहण पाहणार आहे. पृथ्वीवरील लोकांना ही खगोलीय घटना लाखो किलोमीटर अंतरावर पाहता येणार आहे, परंतु सूर्याजवळ थांबलेल्या आदित्य एल-1 ला या ग्रहणाची झलकही पाहता येणार नाही. भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था म्हणजेच इस्रोचे प्रमुख एस सोमनाथ यांनी याचे कारण स्पष्ट केले आहे. (Surya Grahan Aditya L1 near the Sun still won t be able to see the eclipse S Somnath gave a big reason)
आदित्य L1 ग्रहण का पाहू शकणार नाही?
आदित्य एल 1 उपग्रह अशा ठिकाणी स्थापित करण्यात आला आहे जिथून सूर्य सतत दृष्टीस पडतो. जागा निवडताना भारतीय शास्त्रज्ञांनी ग्रहणकाळात सूर्य कधीच उपग्रहासमोर दिसेनासा होणार नाही याची विशेष काळजी घेतली होती.
एनडीटीव्हीशी बोलताना एस सोमनाथ म्हणतात, ‘आदित्य L1 सूर्यग्रहण पाहू शकणार नाही, कारण चंद्र अंतराळयानाच्या मागे Lagrange पॉइंट 1 म्हणजेच L1 पॉइंटवर आहे. पृथ्वीवरून दिसणाऱ्या ग्रहणाचा त्या ठिकाणी फारसा परिणाम होणार नाही. लॅग्रेंज पॉइंट पृथ्वीपासून 15 लाख किमी अंतरावर आहे. या बिंदूजवळ हे यान हॅलो ऑर्बिटमध्ये ठेवण्यात आले आहे.
52 वर्षांतील सर्वात मोठे ग्रहण
हे सूर्यग्रहण सुमारे 52 वर्षांतील सर्वात मोठे सूर्यग्रहण असेल. यापूर्वी 1971 मध्ये संपूर्ण सूर्यग्रहण झाले होते. यावेळी ग्रहणाचा कालावधी अंदाजे 5 तास 10 मिनिटे असेल. साधारण साडेसात मिनिटांचा कालावधी असेल जेव्हा पृथ्वीवर अंधार होईल. या दुर्मिळ खगोलीय घटनेचा भारतावर परिणाम होणार नाही.
भारतीय वेळेनुसार, सूर्यग्रहण 8 एप्रिल रोजी रात्री 9.12 वाजता सुरू होईल आणि पहाटे 2.22 वाजता समाप्त होईल. हे ग्रहण प्रथमच पूर्व आशिया, अमेरिका, कॅनडा, मेक्सिको, आयर्लंड, इंग्लंड, नॉर्वे, पश्चिम युरोप, अटलांटिक, आर्क्टिक, पॅसिफिक, दक्षिण अमेरिका या देशांमध्ये दिसणार आहे. नासाच्या म्हणण्यानुसार, ते पहिल्यांदा मेक्सिकोच्या पॅसिफिक किनारपट्टीवर सकाळी 11:07 वाजता दिसेल. हे ग्रहण नासाच्या अधिकृत वेबसाइटवर थेट प्रक्षेपित केले जाईल.
जेव्हा चंद्र सूर्य आणि पृथ्वीच्यामध्ये एका सरळ रेषेत बिंदू म्हणून येतो तेव्हा तो सूर्याला व्यापतो. यामुळे सूर्यप्रकाश पृथ्वीवर पडत नाही आणि हे संपूर्ण सूर्यग्रहण मानले जाते. वर्षातील पहिले सूर्यग्रहण खग्रास सूर्यग्रहण म्हणूनही ओळखले जाते. तथापि, सूर्यग्रहणाचे चार प्रकार आहेत, ज्यांना संपूर्ण सूर्यग्रहण, वार्षिक सूर्यग्रहण, आंशिक सूर्यग्रहण आणि संकरित सूर्यग्रहण असे म्हणतात.
