नवी दिल्ली : पाकिस्तान गेल्या काही दिवसांपासून आर्थिक संकटाचा सामना करत असताना आता राजकीय संकटाचाही सामना करावा लागण्याची शक्यता आहे. पाकिस्तानचे पंतप्रधान शेहबाज शरीफ यांची खुर्ची धोक्यात येण्याची शक्यता आहे. कारण आघाडी सरकारचा भाग असलेल्या पाकिस्तान पीपल्स पार्टीचे (पीपीपी) अध्यक्ष परराष्ट्र मंत्री बिलावल भुट्टो-झरदारी यांनी पाठिंबा काढून घेण्याचे संकेत दिले आहेत. जर संघीय सरकारने सिंध प्रांतातील पूरग्रस्तांना दिलेली आश्वासने पूर्ण केली नाहीत तर त्यांच्या पक्षाला सरकारमध्ये राहणे फार कठीण जाईल, असे बिलावल यांनी रविवारी एका अनुदान कार्यक्रमाच्या उद्घाटनावेळी सांगितले.
बिलावल यांनी आपले मत मांडले असतानाच पाकिस्तानचे माजी पंतप्रधान आणि पीपीपीचे सह-अध्यक्ष आसिफ अली झरदारी यांनीही पुढील सार्वत्रिक निवडणुकीत पाकिस्तान डेमोक्रॅटिक मूव्हमेंट (पीडीएम) आघाडीत लढण्याची शक्यता फेटाळून लावली आहे. पीपीपी पुढील निवडणुका त्यांच्या बॅनरखाली लढवेल आणि सत्ताधारी पीडीएमशी युती करणार नाही, असे ते म्हणाले.
पाकिस्तानमध्ये आघाडी सरकार कसे स्थापन झाले?
गेल्या वर्षी मार्चमध्ये इम्रान यांच्यासोबत सरकार स्थापन करणाऱ्या दोन पक्षांनी अचानक पाठिंबा काढून घेतला होता. यानंतर सात खासदारांसह एमक्यूएमपी, पाच खासदारांसह पीएमएलक्यू, पाच खासदारांसह बीएपी आणि एका खासदारासह जेडब्ल्यूपीनेही इम्रान खान यांची साथ सोडली ते अल्पसंख्याक झाले. यानंतर, विरोधकांनी संसदेत इम्रान खान यांच्याविरोधात अविश्वास प्रस्ताव मांडला. या अविश्वास ठरावाला माजी पंतप्रधान तोंड देऊ शकले नाहीत आणि त्यांना सत्ता गमावली लागली.
69 वर्षीय क्रिकेटपटू-राजकारिणी इम्रान खान यांची 10 एप्रिल रोजी अविश्वास ठरावाद्वारे सत्तेतून हकालपट्टी करण्यात आली. अशाप्रकारे ते पाकिस्तानचे पहिले पंतप्रधान बनले ज्यांना कोणत्याही औपचारिकतेशिवाय संसदेकडून हटवण्यात आले.
या घडामोडींमुळे पडले इम्रान खान यांचे सरकार
1. इम्रान यांच्यासोबत सरकार स्थापन करणाऱ्या दोन पक्षांनी 20 मार्चला पाठिंबा काढून घेतला.
2. सात खासदारांसह एमक्यूएमपी, पाच खासदारांसह पीएमएलक्यू, पाच खासदारांसह बीएपी आणि एका खासदारासह जेडब्ल्यूपीनेही 24 मार्चला इम्रान खान यांची साथ सोडली आणि ते अल्पसंख्याक झाले.
3. विरोधकांनी इम्रान खान यांच्याविरोधात संसदेत 25 मार्चला अविश्वास ठराव मांडला. त्यावर 31 मार्च रोजी चर्चा होणार असल्याचे सांगण्यात आले.
4. पाकिस्तानचे लष्करप्रमुख जनरल बाजवा 30 मार्चला पंतप्रधान इम्रान खान यांची भेट घेण्यासाठी पोहोचले.
5. पाकिस्तानच्या संसदेत अविश्वास प्रस्तावावर ३१ मार्चला मतदानासाठी ३ एप्रिलची तारीख जाहीर करण्यात आली.
6. पाकिस्तान संसदेचे उपसभापती कासिम खान सूरी यांनी ३ एप्रिलला कलम-5 चा हवाला देत अविश्वास प्रस्ताव फेटाळला. राष्ट्रपतींनी संसद विसर्जित केली.
7. पाकिस्तानच्या सुप्रीम कोर्टाने 7 एप्रिलला उपसभापतींनी अविश्वास प्रस्ताव फेटाळणे आणि त्यानंतर नॅशनल असेंब्ली विसर्जित करणे असंवैधानिक असल्याचा निर्णय दिला.
8. पीटीआयच्या 123 खासदारांनी 14 एप्रिलला विधानसभेचा राजीनामा दिला आणि सरकार पडले.
पाकिस्तानमध्ये निवडणुका कधी?
पाकिस्तानची नॅशनल असेंब्ली विसर्जित झाल्यानंतर २ महिन्यांच्या कमी कालावधीत पाकिस्तानमध्ये सार्वत्रिक निवडणुका होणार असून 13 ऑगस्ट 2023 रोजी विधानसभा विसर्जित होणार आहे. नॅशनल असेंब्लीमध्ये सध्या 336 सदस्यांच्या 266 सामान्य जागा असतात, ज्यांची निवड प्रथम-मागील-पोस्ट मतदानाद्वारे केली जाते. त्यानुसार महिलांसाठी 60 जागा राखीव आहेत. प्रत्येक प्रांतात प्रत्येक पक्षाने जिंकलेल्या एकूण जागांच्या संख्येच्या आधारे निवडून आलेल्या बिगर मुस्लिमांसाठीही दहा जागा राखीव आहेत.
पीपीपीने पाठिंबा काढल्यास शरीफ सरकारकडे कोणते पर्याय?
पाकिस्तान मुस्लिम लीग (एन) किंवा (पीएमएल-एन) 82 जागांसह पाकिस्तानच्या सध्याच्या युती सरकारमधील सर्वात मोठा घटक आहे. त्याचवेळी दुसरा मोठा पक्ष पाकिस्तान पीपल्स पार्टी (पीपीपी) असून त्यांच्याकडे 53 जागा आहेत. बहुमतासाठी 172 जागांचा आकडा आवश्यक आहे. पण पीपीपी पक्षाने सरकारचा पाठिंबा काढून घेतल्यास पाकिस्तानमधील सरकार पुन्हा पडण्याची शक्यता आहे.
