मुंबईतील सर्वात जुनी आणि प्रसिद्ध शाळेपैकी एक असलेली एक जमनाबाई नरसी शाळेने #iCan मी शालेय स्तरावरील स्पर्धा जिंकली आहे. ही शाळा वर्ष १९७१ मध्ये स्थापित झाली आहे. हवामान बदलाविरुद्धच्या लढ्याला बळ देणाऱ्या कल्पना शोधण्यासाठी अदाणी समूहाने ही शालेय-स्तरीय राष्ट्रीय स्पर्धा आयोजित केली होती. ‘स्वच्छ भविष्य’ या संकल्पनेवर या प्रतिष्ठित स्पर्धेची पहिली आवृत्ती जिंकण्यासाठी देशभरातील सुमारे २४० शाळांद्वारे विविध ५० ने ७४८ कल्पनांवर विजय मिळवला.
पवार पब्लिक स्कूल, भांडुप आणि अंजुमन-इ-इस्लामच्या मुस्तफा फकीह उर्दू हायस्कूलने या राष्ट्रीय स्पर्धेत अनुक्रमे दुसरे आणि तिसरे स्थान पटकावले. यूएन चॅम्पियन ऑफ अर्थ अवॉर्डी अॅड अफरोज शाह, मिशन ग्रीन मुंबईचे संस्थापक आणि वॉटर हिरो २०१९ यांचा समावेश असलेल्या प्रख्यात पॅनेलमध्ये सुभाजित मुखर्जी आणि अदाणी समूहाचे शाश्वतता आणि हवामान बदल प्रमुख प्रा अरुण शर्मा आदी या स्पर्धेचे पर्यावेक्षक होते.
“जागतिक हवामान संकटाविरुद्धची सर्वात मोठी लढाई भविष्यात लढली जाईल,” असे अदाणी समूहाचे शाश्वतता आणि हवामान बदल प्रमुख प्रा. अरुण शर्मा म्हणाले. “आजची मुले अशी पिढी असेल जी त्या लढायांचे नेतृत्व करेल आणि लढेल. #iCan सारख्या राष्ट्रीय उपक्रमांचे नेतृत्व करताना आम्हाला आनंद होत आहे. मला विश्वास आहे की, अशा स्पर्धा आमच्या तरुणांमध्ये, त्यांचे भविष्य आणि देशाचे भविष्य कसे सुरक्षित करू शकतात याचा सखोल विचार करण्यास प्रोत्साहित करतील.” “आम्ही आजचे अनेक तरुण नेते पाहिले. प्रत्येक लहान मूल असे काही तरी करते की जे राष्ट्र उभारणीत मदत करते,” असे ज्युरी सदस्य अॅड अफरोज शाह म्हणाले.
“या स्पर्धेत सहभागी झालेला प्रत्येक मुलगा विजेता आहे,” असे ज्युरी सदस्य सुभाजित मुखर्जी म्हणाले. “मुलांनी सादर केलेली नवकल्पना हे, भारताकडे तरुण इको-चॅम्पियन्सची मुबलक संख्या असल्याचे दिसून येते. #iCan स्कूल चॅलेंज सारखे उपक्रम आपल्या देशाला आपल्या पुढची पिढी हवामान बदल कमी करण्यावर केंद्रित राहतील याची खात्री करण्यासाठी आवश्यक आहे.”
जमनाबाई नरसी शाळेला १.५० लाख रुपयांचे सर्वोच्च पारितोषिक मिळालेली कल्पना ही MIT अॅप इन्व्हेंटर मंचावर तयार केलेली एक बुद्धिमान ‘हाऊस-होल्ड इन्व्हेंटरी मॅनेजमेंट सिस्टम’ होती. याचा उद्देश कचरा निर्मिती आणि जागतिक हरितगृह वायू उत्सर्जन कमी करणे आहे. पवार पब्लिक स्कूल, भांडुप आणि अंजुमन-इ-इस्लामचे मुस्तफा फकीह उर्दू हायस्कूल यांनी १ लाख आणि ५० हजार रुपये हे त्यांच्या अनुक्रमे दुसऱ्या आणि तिसऱ्या स्थानासाठी जिंकले. त्यांनी कचरा उष्णतेचा वापर करण्यासाठी आणि त्याचा हेतूपूर्वक वापर करण्यासाठी आणि भविष्यासाठी LED TEG तयार करण्याचे उपाय प्रस्तावित केले. प्लॅस्टिक आणि ई-कचऱ्याचे प्रमाण पद्धतशीरपणे कमी करण्यासाठी फॉरवर्ड ‘झिरो वेस्ट स्कूल’ तयार करण्यात आले आहे.
स्पर्धक शाळांकडून हवामान कमी करण्याच्या कल्पना ‘ऊर्जा कार्यक्षमतेसाठी आभासी परिचालन पद्धती, बहुउद्देशीय इकोब्रिक्स आणि ‘व्हर्टिकल फार्मिंग’ सुविधेपासून आहेत. ते कार्यक्षम जागेच्या वापराचे सार आणि वर्षभर ताज्या उत्पादनांची उपलब्धता हेरते. शाश्वत पर्यावरणीय पद्धतींसाठी कचरानिर्मिती कमी करण्यासाठी खाद्य कटलरीची कल्पनादेखील समाविष्ट करणे. IIT मुंबईच्या माजी विद्यार्थ्यांनी देशभरातील शाळांनी पाठवलेल्या शेकडो प्रवेशांमधून अंतिम फेरीसाठी ५० कल्पना निवडण्यात मदत केली.
हेही वाचा : NSE Scam : चित्रा रामकृष्णा यांना CBI कोर्टाचा झटका, अटकपूर्व जामीन अर्ज फेटाळला
