राज्याच्या राजकीय पेचप्रसंगात उद्धव ठाकरे आणि बंडखोर एकनाथ शिंदे यांच्याशिवाय नरहरी झिरवळ हे नाव सर्वाधिक चर्चेत आहे. महाराष्ट्र विधानसभेचे उपाध्यक्ष नरहरी झिरवळ यांच्यावर शिंदे गटाने भेदभावाचा आरोप लावला आहे. झिरवळ यांच्या निर्णयांनाही सर्वोच्च न्यायालयात आव्हान देण्यात आले असून, त्यावर न्यायालयाने नोटीस बजावली आहे. झिरवळ यांनी नाशिकच्या आदिवासी भागातून राजकीय कारकिर्दीची सुरुवात केली. फेब्रुवारी 2021 पासून महाराष्ट्र विधानसभेचे कामकाज चालवण्याची जबाबदारी त्यांच्या खांद्यावर आहे. 2019 मध्ये अजित पवारांच्या भाजपसोबतच्या बंडात ते अजित पवारांसोबत गेले होते. मात्र, ते शरद पवारांच्या छावणीत परतले. त्यावेळी आयुष्यात आई-वडिलांनंतर कोणी सर्वात महत्त्वाचे असेल तर ते शरद पवार आहेत, असे झिरवळ म्हणाले होते.
जाणून घेऊया नरहरी झिरवळांबद्दल 10 महत्त्वाच्या गोष्टी-
- ६३ वर्षांचे नरहरी झिरवळ हे अत्यंत साधे आणि नम्र व्यक्ती मानले जातात. ते 3 वेळा आमदार राहिले आहेत. प्रत्येक वेळी ते नाशिकच्या दिंडोरीतून राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या तिकिटावर निवडणुका जिकंले आहेत. 80 च्या दशकात त्यांनी जनता दलाचा कार्यकर्ता म्हणून आपली राजकीय खेळी सुरू केली होती.
- समाजातील उपेक्षित व वंचितांसाठी काम करणारा नेता म्हणून झिरवळ यांच्याकडे पाहिले जाते. त्यांच्या राजकीय कारकिर्दीची सुरुवात आदिवासी भागात काम करून झाली. आदिवासी समाजासाठी अविरत काम करणारा नेता अशी झिरवाळ यांची ओळख आहे.
- झिरवाळ यांनी सुरुवातीला जनता दल आणि काँग्रेस पक्षाच्या तिकीटावर दोनदा स्थानिक पंचायत समिती निवडणुका जिंकल्या. नंतर त्यांनी राष्ट्रवादीत प्रवेश केला. 2004 मध्ये पहिल्यांदा दिंडोरीतून विधानसभा निवडणूक जिंकली. 2009 च्या निवडणुकीत ते शिवसेनेच्या उमेदवाराकडून अवघ्या 149 मतांनी पराभूत झाले.
- नरहरी झिरवाळ हे राष्ट्रवादीचे नेते शरद पवार आणि उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांचे निकटवर्तीय मानले जातात. राष्ट्रवादीच्या तिकिटावर त्यांनी दोनवेळा लोकसभा निवडणूकही लढवली होती. मात्र, त्यांना अपयश आले.
- झिरवाळ नोव्हेंबर 2019 मध्ये प्रकाशझोतात आला जेव्हा अजित पवार आणि भाजप नेते देवेंद्र फडणवीस यांनी सत्तापालट करण्याचा अयशस्वी प्रयत्न केला. राष्ट्रवादीच्या त्या आमदारांमध्ये झिरवाल यांचा समावेश होता जे अजित पवार यांच्यासोबत सकाळच्या शपथविधी सोहळ्यासाठी गुप्तपणे राजभवनात गेले होते, ज्यामध्ये राज्यपालांनी फडणवीस यांना मुख्यमंत्री आणि अजित यांना उपमुख्यमंत्री म्हणून शपथ दिली होती.
- नरहरी झिरवाळ मात्र त्यानंतर गुडगावमधील हॉटेलमधून परतले होते, जिथे त्यांना इतर आमदारांसह ठेवण्यात आले होते. शरद पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादीच्या छावणीत त्यांनी पुन्हा प्रवेश केला होता. त्यानंतर अजित पवारांच्या कृतीमुळे राज्यात राजकीय उलथापालथ झाल्याचे जाणवल्यावर त्यांनी पुन्हा राष्ट्रवादीच्या नेतृत्वाशी संपर्क साधला, असे ते म्हणाले होते.
- त्यावेळी माझ्या आई-वडिलांनंतर माझ्या आयुष्यात सर्वात महत्त्वाची भूमिका शरद पवार यांनीच बजावली आहे. मी त्यांना फसवू शकत नाही. महाराष्ट्रातील अस्वस्थता लक्षात आल्यावर मी आणि इतर पक्षाच्या आमदारांनी परत जाण्याचा निर्णय घेतला. आम्ही स्वतः राष्ट्रवादीच्या नेत्यांना बोलावून हॉटेलमधून बाहेर काढले, असे सांगीतले.
- शिवसेना, राष्ट्रवादी काँग्रेस आणि काँग्रेसच्या पाठिंब्याने महाराष्ट्रात एमव्हीए सरकार स्थापन झाल्यानंतर जवळपास चार महिन्यांनंतर झिरवाळ यांची विधानसभेच्या उपसभापतीपदी बिनविरोध निवड झाली. फेब्रुवारी 2021 मध्ये, नाना पटोले यांनी विधानसभा अध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला आणि प्रदेश काँग्रेसचे अध्यक्ष बनले. त्यानंतर विधानसभेच्या अध्यक्षांची निवड झाली नसून उपसभापती झिरवाळ सभागृहाचे कामकाज सांभाळत आहेत.
- सत्ताधारी शिवसेनेत बंडखोरी सुरू असताना उपसभापती झिरवाळ यांच्या अनेक निर्णयांवर बंडखोर एकनाथ शिंदे गट प्रश्न उपस्थित करत आहे. शिंदे यांची विधानसभेतील शिवसेना विधिमंडळ पक्षनेतेपदावरून हकालपट्टी करून अजय चौधरी यांची नियुक्ती करण्याचा निर्णय झिरवाळ यांनी दिला होता. त्याशिवाय शिंदे यांच्यासह १६ बंडखोर आमदारांना अपात्र ठरवण्याची नोटीसही बजावण्यात आली होती, त्यात केवळ ४८ तासांची नोटीस देण्यात आली होती.
- अपात्रतेच्या नोटीसची मुदत संपण्यापूर्वीच बंडखोर शिंदे गटाने सर्वोच्च न्यायालयात धाव घेतली होती. सोमवारी सर्वोच्च न्यायालयात झालेल्या हायव्होल्टेज सुनावणीत शिंदे गटाकडून उपसभापतींवर अनेक गंभीर आरोप करण्यात आले. सुप्रीम कोर्टानेही जिरवाल यांना विचारले होते की त्यांनी त्यांच्याविरुद्धचा अविश्वास प्रस्ताव कसा फेटाळला, ते स्वत: त्यांच्या खटल्यात न्यायाधीश कसे झाले. आता सर्वोच्च न्यायालयाने उपसभापती झिरवाळ यांच्यासह इतरांनाही नोटीस बजावून उत्तर दाखल करण्यास सांगितले आहे.
