ऑफिसमध्ये काम करत असताना कुणाची नजर त्याच्यावर पडली तर त्याची चेष्टा तर केली जातेच, पण नोकरी जाण्याची भीतीही असते. पण आता अनेक कंपन्या स्वतःच त्यांच्या कर्मचाऱ्यांना झोप घेण्यास सांगत आहेत. काहीजण यासाठी वेळ ठरवत आहेत, तर काहीजण अशी जागा तयार करत आहेत जिथे लोक डुलकी घेऊन परत कामाकडे वळू शकतील. यामुळे कामाचे नुकसान होणार नाही, परंतु उत्पादकता वाढेल, असे खुद्द नासाचे म्हणणे आहे.( Catnap Improves job performance NASA Study and which companies allow employees to take a nap at Workplace )
नासाचा अभ्यास काय म्हणतो?
डिसेंबर 2019 मध्ये, NASA चा एक अभ्यास समोर आला, ज्यामध्ये असे म्हटले आहे की झोप घेण्याचे खूप फायदे आहेत. म्हणजे, काही मिनिटे ते 45 मिनिटे झोप, विशेषतः जर दुपारी झोप घेतली असेल तर त्याचा खूप फायदा होतो. स्पेस एजन्सीला वैमानिकांवरील प्रयोगादरम्यान असे आढळून आले की, जर त्यांनी उड्डाण करण्यापूर्वी सुमारे 25 मिनिटे झोप घेतली तर ते उड्डाण करताना खूप सतर्क राहतात आणि त्यांच्या कामात सुमारे 34 टक्के सुधारणा दिसून येते.
नासाच्या म्हणण्यानुसार, 10 मिनिटे ते अर्ध्या तासाची झोप पुरेशी आहे. यापेक्षा जास्त वेळ झोपल्यानंतर, व्यक्ती काही काळ सुस्त राहते, आणि कमी सतर्क राहते. यामुळे कामाचे नुकसान होऊ शकते. ही छोटी डुलकी घेण्यास कॅटनॅप म्हणतात.
कॅटनॅप हा शब्द कुठून आला?
catnap या शब्दाचा इतिहास काय आहे हे कोणालाच माहीत नाही. कदाचित ते मांजरींपासून प्रेरित असेल. मांजर दिवसभर लहान झोप घेते आणि तितकीच सतर्क राहते. या शब्दामागे आणखी एक तर्क आहे. जुन्या काळी जहाज चालवणारे किंवा जहाजावर काम करणारे लोक कमरेला चाबकासारखी पट्टी बांधत असत. चामड्याचा आणि धातूचा हा पट्टा सतत डंख मारून लोकांना सावध करत असे. जहाजावरील अपघात टाळण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या या चाबकाला कॅट-ओ-नाईन टेल असे म्हणतात.
( हेही वाचा: राहुल गांधीच्या मानहानी प्रकरणाची सुनावणी पूर्ण; जाणून घ्या कधी येणार निकाल )
डुलकी घेण्यात जपान आघाडीवर
आता जगभरातील कंपन्या कॅटनॅपच्या फायद्यांबद्दल बोलत आहेत, परंतु जपान आघाडीवर आहे. यासाठी एक जपानी संज्ञा आहे – इनमुरी. जपानमधील कोणत्याही कार्यालयात जा, तुम्हाला लोक दुपारी त्यांच्या डेस्कवर झोपलेले दिसतील. शॉपिंग सेंटर्स, डिपार्टमेंटल स्टोअर्स, कॅफे, हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स आणि मेट्रोमध्येही लोक झोपलेले दिसतील. डुलकी घेणारे लोक तेथे आळशी किंवा कमकुवत मानले जात नाहीत, उलट त्यांना मेहनती मानले जाते.
