टिंबक्टू शहर ‘माली’ या देशात आहे. टिंबक्टू हे माली प्रजासत्ताकाचे ऐतिहासिक आणि व्यावसायिक शहर म्हणून ओळखले जात. हे शहर जागतिक वारसा स्थळ आहे. या शहराला 1998 मध्ये ‘वर्ल्ड हेरिटेज’चा दर्जा देण्यात आला होता. टिंबक्टू हे सहारा वाळवंटाच्या दक्षिणेकडील सीमेवर वसलेले आहे.
विशेष म्हणजे या शहराच्या मध्यभागी तीन मोठ्या मशिदी आणि उत्तरेला दोन किल्ले आहेत. मीठ, कापड, लोखंडी वस्तू, शहामृगाची पिसे, रबर, तंबाखू, कापूस, साखर आणि सोने यांचा येथील मुख्य व्यापार आहे. महत्वाचे म्हणजे येथे इस्लामिक शिक्षणाचे प्रमुख केंद्र आहे. टिंबकटूमध्ये प्राचीन इस्लामी हस्तलिखितांचा समृद्ध संग्रह आहे. असे म्हटले जाते की, मुस्लिम व्यापारी या शहरातून पश्चिम आफ्रिकेतून युरोप आणि मध्य पूर्वेकडे सोने घेऊन गेले, तर ते मीठ आणि इतर उपयुक्त वस्तू घेऊन परतले.
एकेकाळी टिंबकटूमध्ये सोन्याचे आणि मीठाचे भाव समान असायचे. पूर्वी ते खूप समृद्ध असं शहर होते. येथे जाण्यासाठी वाळूच्या रस्त्यावरून जावे लागते. मात्र, आज हे शहर उद्ध्वस्त होण्याच्या मार्गावर आहे.
टिंबकटू शहर नेमकं आहे तरी कुठे ?
टिंबकटू हे शहर खूप गोष्टींसाठी प्रसिद्ध होते. टिंबकटू हे आफ्रिकन देश मालीमधील एक शहर आहे. एकेकाळी येथील शिक्षण जगात खूप पुढे होते. हे इस्लाम आणि कुराण अभ्यासाचे आफ्रिकन केंद्र होते, नंतर ते 333 संतांचे शहर म्हणून देखील प्रसिद्ध होते. मात्र, 2012 मध्ये हे शहर विनाशाच्या उंबरठ्यावर उभे राहिले. यामागे दहशतीचे प्रमुख कारण होते.
सांस्कृतिक, आध्यात्मिक वारसा असलेले शहर-
एक काळ असा होता जेव्हा हे शहर समृद्ध सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक वारशासाठी ओळखले जात असे. या कारणास्तव, त्याचे नाव UNESCO हेरिटेज यादीत देखील होते. हे शहर पाचव्या शतकात वसले. 15व्या-16व्या शतकात हे सांस्कृतिक आणि व्यावसायिक शहर म्हणून ओळखले गेले. हे शहर जगाचा शेवट मानले जाते. प्राचीन काळी, त्याची समृद्धी व्यापारी मार्गांचे केंद्र होते.
हे शहर सोन्याची खाण म्हणून प्रसिद्ध-
टिंबकटूमध्ये सहारा वाळवंटातून उंट सोने आणत असत. तसेच व्यापारी येथून सोने हे पश्चिम आफ्रिका, युरोप आणि मध्यपूर्वेकडे घेऊन जात असत. एका कथेत असे सांगितले आहे की 16 व्या शतकात प्राचीन पुरुष राष्ट्राचा राजा कंकन मूसा याने कैरोच्या शासकांना इतके सोने भेट दिले की सोन्याची किंमत खूपच कमी झाली. एक किस्सा असाही आहे की, एकेकाळी टिंबकटूमध्ये सोन्याचे आणि मीठाचे भाव हे समान असायचे.
टिंबकटू पडण्याचे कारण काय-
टिंबकटू हे प्राचीन इस्लामी हस्तलिखितांच्या समृद्ध संग्रहासाठी ओळखले जाते. 2012 मध्ये ते दहशतवाद्यांच्या निशाण्याखाली आले होते. मात्र, काही लोकांच्या मेहनतीमुळे ही हस्तलिखिते अजून जपून ठेवली आहेत. या हस्तलिखितांना राजधानीतील एका अपार्टमेंटमध्ये सुरक्षित ठेवण्यात आले होते. मात्र आता त्यांचे डिजिटायझेशनही होत आहे. परंतू जरी हे शहर शांततेचे उदाहरण असले तरी आता हे शहर दहशतवाद्यांच्या निशाण्यावर राहिले आहे.
टिंबकटू येथे 650 वर्षे जुन्या मशीदी-
धार्मिक केंद्र म्हणून ओळखले जाणारे हे शहर उष्णतेने आणि वाळूच्या ढिगाऱ्यांमुळे उजाड झालेले शहर तयार झाले आहे. टिंबकटूला जाण्यासाठी वाळूचा एकमेव असा मार्ग आहे. येथे डाकूंची दहशत आहे. येथून जाणे खूप कठीण आहे. अशातच टिंबकटूचे आकर्षण बघण्यासाठी येथे मोठ्या प्रमाणात पर्यटक येतात. येथे 650 वर्षांहून अधिक जुनी जिंजरब्रेड मशीद आहे, जी तेव्हा माती आणि तोफांनी बनलेली होती.
हेही वाचा :
